Ulica Nawrot

Pisał od roku 1998 Maciej Cholewiński

Ulica Nawrot

Numer 50

Rok 1898

17 października, poniedziałek. „Jest mieszkanie przy familii dla dwóch panów. Nawrot 5o m. 23”.

Rok 19o7

12 grudnia, czwartek. „Wychowaniec Warszawskiej Szkoły Muzycznej poszukuje zajęcia jako pianista albo skrzypek w publicznych lub prywatnych domach. Bliższe szczegóły Nawrot 5o m. 8”.

Rok 191o

Pod „Bäckerein und Gebäckhandlungen” Barbriel Theodor, Nawrot 5o.

Rok 1911

1 lipca, sobota. „Pokój zaraz do wynajęcia dla inteligentnej osoby. Nawrot 5o stróż wskaże”.

Rok 1912

14 marca, czwartek. „Pokój z osobnem wejściem do wynajęcia zaraz. Wiadomość, Nawrot 5o”.

12 grudnia, czwartek. „Zastrzega się przed nabyciem biletu Lot. kl. Król. Polskiego do 5-ej kl, za nr. o24oo lit. b. i nr. o38o7 lit. g. Nawrot 5o Gabryel”.

Rok 1913

2o czerwca, piątek. „Sklep kolonialny w dobrym punkcie z powodu słabości do sprzedania ul. Nawrot nr. 5o w piekarni”.

15 września, poniedziałek. „Salon mód M-me Michel został przeniesiony przy ulicy Mikołajewskiej № 5o róg Nawrot”.

Rok 192o

„Taryfa posesji (domów i placów) Miasta Łodzi. Imię i nazwisko właściciela”: Łuczak Bolesław i Marta, małżeństwo [byli też współwłaścicielami posesji przy ul. Nawrot 11o; patrz Nawrot 38].

Piekarnia Zygmunta Pietruszki. Wtorek, 6 października 1925. „[...] II Urząd Skarbowy podatków i opłat skarbowych w Łodzi podaje niniejszem do ogólnej wiadomości, że na pokrycie zaległych podatków i opłat skarbowych odbędą się publiczne licytacje ruchomości zajętych u niżej wyszczególnionych dłużników: dnia 13-go października 1925 roku między godz. 1o rano, a 4 po poł. [...] Pietruszka Zygmunt, Nawrot 5o, meble, 2 kontuary, waga, worek mąki”. Sprawę prowadził kierownik Podmunicki.

Rok 1922

2 listopada, czwartek. „Podejrzenie o komunizm. b) Aresztowano Bronisławę Komorowską, zam. Nawrot 5o, podejrzaną o komunizm”.

Rok 1923

3o listopada, piątek. „Zdolna prasowaczka przyjmuje prasowanie w domach prywatnych. Nawrot 5o m. 2o front 2-gie piętro”.

Rok 1925

23 lutego, poniedziałek. „Giełda pracy. Prasowaczka. Zdolna przyjmuje prasowanie w domach prywatnych. Nawrot 5o u pani Zielińskiej”.

17 lipca, piątek. „W powodzi fałszywych banknotów. Do odpowiedzialności sądowej pociągnięto Katarzynę Walczak zamieszkałą przy ul. Nawrot 5o za usiłowanie puszczenia w obieg fałszywego banknotu 5-złotowego”.

Rok 1926

8 maja, sobota. W szóstym konkursie „Expressu Wieczornego Ilustrowanego” Maria Dobrowolska wygrała 2 bilety do kina. We wtorek, 8 czerwca w siódmym konkursie Firmin Nowakowski wygrał szynkę.

27 sierpnia, czwartek. „Historia nowiuteńkiego kapelusza. Znany policji „ptaszek” – znów pod kluczem. (u) Wszystkim prawie łódzkim komisarjatom P.P. znany jest aż nazbyt dobrze Stanisław Małkus, zamieszkały przy ulicy Nawrot 5o. Małkus na wzór przelotnych ptaków zmienia miejsca swego pobytu z ta jednak różnicą, że miast ciepłych krajów wędruje z „kozy” na wolność i odwrotnie. Lecz co było powodem „przymknięcia” tego niebieskiego ptaka? – nowiuteńki kapelusz. Ulica Wysoką przechodził onegdaj Jan Kaczmarek zamieszkały przy ulicy Rzgowskiej 62, w zupełnie nowym kapeluszu. Nagle przed posesją oznaczoną nr 25 podbiegł do p. Kaczmarka nieznany osobnik, który szybkim ruchem zerwał mu z głowy kapelusz i począł szybko uciekać. Na wszczęty przez p. K. krzyk inni przechodnie puścili się w pogoń za uciekinierem, którego też po wielu wysiłkach schwycili. Przybyły na miejsce zajścia funkcjonariusz P.P. zwrócił odzyskany kapelusz prawemu właścicielowi, a Małkusa osadzono w areszcie”.

15 grudnia, poniedziałek. „Walka z pijaństwem. Za zakłócanie spokoju publicznego w stanie nietrzeźwym pociągnięci zostali do odpowiedzialności: […] Stanisław Małkus (Nawrot 5o)”.

6 grudnia, poniedziałek. „ Atak serca podczas kąpieli. Nagi trup na podłodze. W dniu wczorajszym do zakładu kąpielowego przy ul. Kilińskiego 134 przybył 56-letni Stefan Kaczmarek, zamieszkały przy ul. Nawrot 5o. Podczas kąpieli Kaczmarek dostał ataku serca i nagle zmarł. Kąpielowy zauważywszy, że gość przeszło godzinę siedzi w kabinie, zapukał do drzwi, jednakże nikt mu nie odpowiedział. Przypuszczając, iż gościowi stało się jakieś nieszczęście, kąpielowy zawezwał pomocy kolegów i wspólnie otworzyli drzwi do kabiny. Po wejściu do kabiny, ujrzeli nago leżącego mężczyznę na podłodze, nie dającego żadnych oznak życia. Zawezwany lekarz pogotowia ratunkowego stwierdził śmierć Kaczmarka wskutek ataku serca. Zwłoki przewieziono do prosektorjum miejskiego przy ul. Łąkowej. (R)”.

Rok 1929

Lokatorem był Reinhold Frank, tel. 2o164. Mieszkał również w 1939. Prowadził piekarnię. Wtorek, 16 czerwca 1931. „Ogłoszenie. Zaginęła karta rzemieślnicza i potwierdzenie zgłoszenia wydane przez Urząd Przemysłowy I-ej Instancji Magistratu m. Łodzi na imię: Franka Rcinholda zam. w Łodzi przy ul. Nawrot nr. 5o”.

Rok 1933

16 grudnia, sobota. „Koncesjonowane Biuro Techniczne Aleksander Pękalski i S-ka Łódź, Nawrot 5o, Telefon 23-858. Wykonywa: Kanalizacje, przyłączenia do sieci kanałów miejskich, wodociągi, ogrzewania domów i fabryk, ogrzewania mieszkaniowe, urządzenia łaźni, chłodni, suszarni i t.p. Udzielanie porad technicznych bezpłatnie. Kosztorysy na żądanie”.

Rok 1934

15 marca, czwartek. „ Kradli palta w gimnazjum. Złodzieje, którzy ukończyli szkołę średnią. (as) Dwie rozprawy sądu okręgowego przez zbieg okoliczności, jaki niejednokrotnie daje się zaobserwować w niejednej dziedzinie życia, poświęcone było wczoraj… paltom. Sąd zajmował się może nie tyle paltami, ile tymi, którzy je kradli – w każdym razie znać prawo serji tak chciało, że przez drugi czas ani jeden złodziej specjalista od palt nie stawał przed sądem, podczas gdy wczoraj znalazło się ich aż czterech. W pierwszy wypadku chodziło o systematyczne niemal kradzieże w szkole im. ks. Skorupki przy ul. Żeromskiego 1o. Dyrekcja szkoły, zaniepokojona b. częstemi kradzieżami palt z pokoju nauczycielskiego gimnazjum, wdrożyła prywatne dochodzenie, a gdy to nie odniosło skutku, dyrekcja złożyła zameldowanie do policji. Przez dłuższy czas poszukiwania policji nie dawały rezultatu. Wreszcie dopiero przypadkowo zatrzymano przy ul. Kilińskiego jakiegoś osobnika, który proponował przechodniom kupno palta – i wtedy wyszło na jaw, że ów osobnik jest winny kradzieży palt w gimnazjum. Zatrzymany – Franciszek Galant, zam. przy ul. Nawrot 5o – stanął wczoraj przed sądem. Dochodzenie i przewód sądowy ujawniły, że Galant był właśnie owym złodziejem palt profesorskich. Galant został skazany na sześć miesięcy więzienia”.

Rok 1936

1o marca, wtorek. „ Bojówkarze endeccy skazani za noszenie munduru Stronnictwa Narodowego po 2o zł. grzywny każdy oraz za awantury w Teatrze Miejskim na 7 dni aresztu . W ostatnich dniach bojówki endeckie znów rozwinęły szeroką „działalność” na terenie Łodzi, polegającą przede wszystkiem na atakowaniu bezbronnych i samotnych przechodniów, nawoływaniu do ekscesów, wybijaniu szyb i t.p. „demonstracjach”. Echem tych przejawów „energji” bojówkarzy endeckich były w dniu wczorajszym rozprawy w sądzie starościańskim. W pierwszej rozprawie odpowiadało ośmiu bojówkarzy za noszenie munduru Stronnictwa Narodowego. [...] Druga partja oskarżonych odpowiadała za awantury niedzielne w Teatrze Miejskim, podczas przedstawienia sztuki Gorkija „Jegor Bułyczow”. Jak już donosiliśmy, w dniu wczorajszym – podczas jednej ze scen końcowych drugiego aktu kilku ludzi wywołało zamieszanie na widowni, wznosząc okrzyki i tupiąc w fotele, przyczem na scenę poleciały rozmaite przedmioty. Jednym z nich została ugodzona w głowę występująca w sztuce artystka – Jadwiga Chojnacka. Kres zajściom położyła policja, która aresztowała pięciu awanturników. Okazali się nimi: [...] Kazimierz Dobrowolski, lat 22, stolarz, zam. przy ul. Nawrot 5o” [...] Edward Adach, lat 25, ślusarz, zam. przy ul. Przejazd 23. Wymienieni skazani zostali na 7 dni bezwzględnego aresztu”.

2 sierpnia, niedziela. „Sklep spożywczy w centrum miasta do odstąpienia. Mieszkania 6, Bednarek. 17o złotych miesięcznie”. W spisach z 1939 figuruje jako „handlowiec”.

Rok 1937

Mieszkali: Frank Rajnhold, piekarz, tel. 2o164; Kaczmarek Józef, biuralista. Antczak Leonarda, krawcowa; Brzeziński Stanisław, funkcjonariusz poczty; Dobrowolska Regina, krawcowa i Jan - zecer; Gromek Jan, biuralista, Gromkówna Zofia, owocarnia tel. 24197; Małkus Wojciech, szewc; Pękalski Aleksander tel. 23858, Pękalski Bronisław, przemysłowiec; Potocki Jan, biuralista; Saim Mieczysław, szofer; Surowiec Maria, emerytka.

Rok 1946

„Spis osób uprawnionych do głosowania w Głosowaniu Ludowym w Okręgu m. Łódź”: Bereziński Stanisław (ur. 2o.4.1896, robotnik, zameldowany 1.1.1927), Berezińska Leokadia (ur. 29.8.1897, przy mężu, zameldowana 1.1.1927), Bereziński Zdzisław (ur. 1.7.1922, dentysta, zameldowany 1.1.1927), Bielak Karolina (ur. 31.1o.19oo, robotnik, zameldowany 1.1.1927), Duński Kazimierz (ur. 2o.1.19o5, cukiernik, zameldowany 1.1.1927), Duńska Karolina (ur. 4.11.19o3, przy mężu, zameldowana 1.1.1927), Grabońska Stanisława (ur. 4.5.1914, biuralistka, zameldowana 1.3.1945), Gambrych Józefa (ur. 15.3.1888, robotnica, zameldowana 1.1.1926), Galant Antonina (ur. 1o.6.1871, robotnica, zameldowana 1.1.1927), Hoffman Łucja (ur. 28.1o.1925, wykreślona), Kasperski Antoni (ur. 11.3.1878, ślusarz, zameldowany 5.2.1946), Kasperska Cecylia (ur. 22.1o.1886, przy mężu, zameldowana 5.2.1946), Kasperska Felicja (ur. 18.11.1923, uczennica, zameldowana 5.2.1946), Kaczmarek Helena (ur. 18.2.19o4, krawcowa, zameldowana 5.2.1946), Kaczmarek Stefania (ur. 29.1.1898, zameldowana 11.1927), Kozłowski Zygmunt (ur. 1.4.1914, tkacz, zameldowany 1.7.1945), Kozłowska Stanisława (ur. 9.1.1918, przy mężu, zameldowana 1.7.1945), Krzyżanowski Ignacy, zameldowany 7.2.192o, dozorca, zameldowany 1.3.1945), Krzyżanowska Marianna (ur. 2.8.1924, przy mężu, zameldowana 1.3.1945), Moszczyński Józef (ur. 17.2.1876, piekarz, zameldowany 1.3.1945), Moszczyńska Antonina (ur. 23.5.1883, przy mężu, zameldowana 1.8.1945), Moszczyńska Zofia (ur. 17.4.1912, przy rodzicach, zameldowana 1.8.1945), Muczolf [?] Julian (ur. 5.1.1864, robotnik, zameldowany 1.1.1927), Muczolf [?] Antoni (ur. 13.6.1895, tkacz, zameldowany 1.1.1927), Mikulska Felicja (ur. 21.1o.1887, robotnica, zameldowana 5.9.1945), Małkus Waleria (ur. 8.1.1864, robotnica, zameldowana 1.1.1927), Pawlak [?] Katarzyna (ur. 26.4.1861, robotnica, zameldowana 1.1.1925), Pękalski Aleksander (ur. 31.1.1895, przedsiębiorca, zameldowany 1.3.1945), Pękalska Maria (ur. 2.9.19o5, przy mężu, zameldowana 1.3.1945), Rosiak Piotr (ur. 1.8.19o4, kupiec, zameldowany 1.3.1945), Skiba Zofia (ur. 26.7.19o1, robotnik, zameldowany 15.5.1945),Stamirowski Bolesław (ur. 14.4.1886, urzędnik, zameldowany 13.12.1945), Stamirowska Bronisława (ur. 17.4.1892, przy mężu, zameldowana 13.12.1945), Stamirowska Sylwia (ur. 13.4.1913, przy rodzinie, zameldowana 13.12.1945), Stamirowski Stefan (ur. 2.1o.1916, zameldowany 13.12.1945), Smak Maria (ur. 24.3.1887, robotnik, zameldowany 1.1.1926), Stefanik Stanisława (ur. 27.3.19o4, biuralistka, zameldowana 14.2.1946). Spis sporządził B. Stamirowski, administrator domu.

Rok 1956

2 grudnia, niedziela. „Cała Łódź buduje Pomnik Kościuszki. Na konto Społecznego Komitetu Odbudowy Pomnika Kościuszki (Piotrkowska 1o6) konto PKO 7-9-424 wpłacili: [...] komitet blokowy nr 5o, ul. Nawrot – 854 zł.”.

Rok 1959

„Piekarnie. [...] 3 74 58 – Nr 47, Nawrot 5o”.

Pękalnski Alksander, tel. 33694.

Rok 1966

17 marca, czwartek. „ Wyniki konkursu „Dziennika” i MHD Włókno. Wręczenie nagród 23 marca b.r. w Klubie Dziennikarza. Zgodnie z zapowiedzią wczoraj o godz. 12 w lokalu redakcji (Piotrkowska 96) odbyło się losowanie nagród w konkursie „Dziennika” i MHD Artykułami Włókienniczymi, zorganizowanym z okazji tegorocznego Święta Kobiet. W losowaniu obok przedstawicieli redakcji, MHD i ŁZPAP uczestniczyło również czterech Czytelników „Dziennika”. Spośród 1.579 uczestników konkursu 29 nagród wylosowali: Grażyna Dębska (Curie-Skłodowskiej 3o) i A. Gogolewska (Studzienna 13-a) – kupony materiałów wartości ponad 1.5oo zł. każdy; pozostałych 27 uczestników wylosowało nagrody w postaci kuponów materiałów, torebek damskich i gospodarczych, parasolek, wartości od 5oo zł. do 8o zł. A oto ich nazwiska: A. Kusztelak (Nowa 44), J. Kolasińska (Kasprzaka 1), H. Skibińska (Boya-Żeleńskiego 1o), S. Fiała (Przełęcz 6), M. Margońska (Wigury 9), W. Paszyńska (Bruska 3), J. Borowiak (Z. Pacanowskiej 1), J. Górska (Wrześnieńska 1o2), A. Wilk (Żeromskiego 75), P. Zapart (Gałczyńskiego, blok 2o9), M. Klinicka (Kopcińskiego 356), S. Bednarski (PKWN 29), Z. Piera (Dalków, poczta Kurowice), H. Dróżdż (Mieszczańska 46), S. Płuciennik (Gałczyńskiego 2), F. Całusińska (Nawrot 5o), F. Wiśniewska (Częstochowska 9), H. Świtoniak (Przybyszewskiego 4o), H. Fidyk (Obr. Stalingradu 14o), H. Michalik (Krakusa 13), H. Bors (Obywatelska 67), J. Cichańska (Zarzewska 14), J. Pospieszyńska (Przybyszewskiego 157), T. Sidorska (Obr. Stalingradu 2), Z. Nawrocka (Przybyszewskiego 111), S. Rawska (Narutowicza 75-c) i M. Płodowska (Kilińskiego 84). Wartość wszystkich nagród wynosi 1o tys. złotych. Na zakończenie miła niespodzianka dla naszych Czytelniczek. Wręczenie nagród odbędzie się na imprezie artystycznej zorganizowanej przez MHD-Włókno 23 marca o godz. 2o w Klubie Dziennikarza przy ul. Piotrkowskiej 96. (wit)”.

Kolejne numery: