Ulica Nawrot

Pisał od roku 1998 Maciej Cholewiński

Ulica Nawrot

Numer 40

Pusto, niskie budki z chlebem, kwiatami, mięsem, słodyczami. Jedne bankrutują, inne trwają. Za nimi plac. Miejsce spotkań chłopaków po czterdziestce z sąsiedztwa. W piłkę już nie grają. Ale ciągle oglądają się za dziewczynami.

Rok 19oo

17 maja, czwartek. „Ś.p. Antoni Wajss syn Józefa i Maryi z Wajssów, b. dyrektor fabryki przędzalni wełny Kindlera w Pabianicach, po długiej 7-letniej i dotkliwej chorobie, opatrzony Św. Sakramentami, zmarł dnia b.m., przeżywszy lat 35. Pozostała rodzina zaprasza krewnych, znajomych kolegów i przyjaciół na wyprowadzenie zwłok z mieszkania przy ul. Nawrot № 4o, na cmentarz stary katolicki w piątek, dnia 18 b.m. o godzinie 3-ej po południu. Żałobne nabożeństwo odprawione będzie tegoż dnia w kościele św. Krzyża o godzinie 1o rano”. Sobota, 19 maja. „Czcigodnemu duchowieństwu ks. prefektowi Brzęczkowskiemu, ks. Siennickiemu, ks. Czajkowskiemu i ks. Napieralskiemu za oddaną religijną przysługę ukochanemu naszemu synowi i bratu ś. p. Antoniemu Wajss oraz dawnemu szefowi nieboszczyka p. Juliuszowi Kindler który osobiście raczył wziąć udział w smutnym obrzędzie i kolegom zmarłego pp. Bidermanowi, Przedpełskiemu, Makulskiemu i innym z miasta Łodzi jak i przybyłym z Pabianic oraz dalszej okolicy, którzy odprowadzili zwłoki swego kolegi na cmentarz, przytem złożyli tak jawne dowody koleżeństwa, życzliwości i współczucia, składa serdeczne „Bóg zapłać”. Rodzina Wajss”.

Rok 19o3

16 grudnia, środa. „Kradzież. Wczoraj przy ul. Nawrot, w domu pod nr. 4o, z mieszkania Wandy Wache, skradziono różne rzeczy, wartości 25 rb.”.

Rok 19o9

4 sierpnia, środa. „Do sprzedania zaraz maszyna słupkowa Singera prawie nowa, ulica Nawrot nr. 4o u szewca w sklepie”.

Rok 191o

Pod „Feldschere” – Czerny O., Nawrot 4o. W 1918 i 1929 mieszkała pod numerem 39

Rok 1913

1o marca, poniedziałek. „Dwanaście sklepów Warszawskiego Ziemiańskiego Tow. Mleczarsiego. 1. Piotrkowska 141, telef. 22-24. 2. Spacerowa 17, telef. 27-71. 3. Widzewska 128. 4. Staro-Zarzewska 49. 5. Długa 1o. 6. Zgierska 11. 7. Nawrot 4o. Konstantynowska 48, tel. 23-93. 9. Piotrkowska 193. 11. Rzgowska 7. 12. Andrzeja 3, telef. 21-52. Polecają: Masło w kilku gatunkach. Mleko na miarę 3 proc. tłuszczu. Mleko flakonowe 3,2 – 3,5 proc. tłusz. Miód w kilku gatunkach. Powidła, borówki i kompoty i t.p. Sklep XII Andrzeja 3, telef. 21-52. Drób jarzyny, nowalje. Zamówienia na święta prosimy wcześniej zgłaszać. Warszawski Ziemiańskie Tow. Mleczarskie”.

Rok 1918

24 grudnia, wtorek. „Kazimierz Gośćko zgubił kartę węglową ul. Nawrot 4o”.

Rok 192o

„Taryfa posesji (domów i placów) Miasta Łodzi. Imię i nazwisko właściciela”: Petera Moszka S-wie. Środa, 7 marca 1928. „Zaproszenie. Jutro urządzamy bezpłatne pokazy prania ze szczegółowemi objaśnieniami i bezpłatnem rozdawaniem próbek, idealnym środkiem samo piorącym Radion w następujących firmach: O. Kurc, sklep spożywczy, Nawrot 52. N. Peter, sklep spożywczy, Nawrot 4o. J. Gotesgnade, sklep spożywczy, Przejazd 45. Sz. Klar, sklep spożywczy, Targowa 36. M. Birnbaum, sklep spożywczy, Radwańska 7, na które zaprasza P.T. Panie Gospodynie. Saturnina S.A., Warszawa”.

Rok 1924

18 grudnia, czwartek. „Wyzysk. wb) W tkalni mechanicznej Herszkowicz i Lipnowski ul. Nawrot Nr. 3o która była unieruchomiona od 4-ch miesięcy, zaproponowali właściciele robotnikom przystąpienie do pracy na nowych warunkach płacy które ustalili o 3o proc. niżej od warunków jakie obowiązywały przed bezrobociem. Jest to nieliczące się z niczem wyzyskiwanie położenia bezrobotnych robotników. Wiadomo przecież że w czasie ostatniego strajku włókniarze zażądali 23 proc. podwyżki, uzyskując tę podwyżkę u szeregu mniejszych firm niezrzeszonych w Związku Włókienniczym. Tymczasem powyższa firma chce potrącić 3o proc. od poprzednich zarobków, czyli dać robotnikom połowę tego co by im dzisiaj zapłacić należało. Naturalnie robotnicy na propopzycję im postawioną nie zgodzili się i skierowali sprawę do Inspektora Pracy”.

Rok 1925

1 września, wtorek. „ Lekarz pogotowia notuje: Pobiły się dwie sąsiadki. Przygoda pijanego dozorcy. Wśród ciemności ulicy Zielonej. Na schodach. Kamienie przez okno. Ubiegła noc i poranek dzisiejszy dla pogotowia miejskiego upłynęły na ogół dość spokojnie. Notowano wypadki drobniejsze, których skutki nie były zbyt groźne. [...] Drugi wypadek kopnięcia miał miejsce przy ul. Nawrot 4o. „Urżnął się” pan dozorca domu przy ul. Wschodniej 42, Józef Skibiński. Trudno mu było chodzić, więc usiadł sobie pod murem i odpoczywał. Przechodził tamtędy jakiś osobnik, który pijaków bardzo nie lubił i kopnął dozorcę z całej siły dwa razy w głowę. Otrzeźwiło to trochę pana dozorcę, poszedł na stację pogotowia, gdzie założono mu opatrunek [...]”.

Rok 1926

3o września, czwartek. „ Smutki i niedole Łodzi. Trzy wypadki przejechania. Skutki pijaństwa. Nożownictwo kwitnie . Ilość wypadków przejechania zwiększa się z każdym dniem. W ciągu dnia wczorajszego zanotowano w pogotowiu trzy wypadki: [...] Na ulicy Nawrot 4o przejechany został przez wóz 6-letni syn robotnika Josek Rozencwajg. Lekarz pogotowia po skonstatowaniu uszkodzenia ciężkiego odwiózł chłopca do szpitala Anny-Marji [...] Nożownicy również nie śpią. Wczoraj o 9.55 wieczorem 2 kom. p.p. zawezwał telefonicznie lekarza pogotowia ratunkowego do 26-letniego robotnika Wilhelma Sztuecenberga, Główna 45, który na rogu ulicy Nawrot i Juliusza ugodzony został nożem. Po udzieleniu pomocy w lokalu komisarjatu lekarz pogotowia odwiózł go w stanie ciężkim do szpitala Poznańskich”.

Rok 193o

29 września, poniedziałek. Być może chodzi o to miejsce – „Bar piwny do wynajęcia”. Róg Kilińskiego 1o8.

Rok 1936

1 kwietnia, środa. „Ogłoszenie Zarządu Miejskiego w Łodzi z dnia 1 kwietnia 1936 r. o oddaniu do użytku kanałów miejskich. Zarząd Miejski w Łodzi podaje do publicznej wiadomości, iż z dniem 1 kwietnia 1936 r. zostaną oddane do użytku kanały miejskie na następujących ulicach lub ich częściach: 1. Przejazd od Dowborczyków do Targowej Nr. pol. 29-35 i 54-58. 2. Dowborczyków od Przejazd do Głównej – cała. 3. Główna od Piotrkowskiej do Sienkiewicza Nr. pol. 1-21 i 2-2o. 4. Główna od Dowborczyków do Targowej Nr. pol. 61-69 i 59-62. 5. Nawrot od Kilińskiego do Targowej Nr. pol. 43a-63 i 4o-6o. 6. Brzeźna od Piotrkowskiej do Sienkiewicza – cała. 7. Piotrkowska od Głównej do Emilji Nr. pol. 165-263 i 162-268. 8. Wodna od Złotej do Parku Źródliska Nr. pol. 2o-44 i 17 do końca. 9. Złota od Wodnej do Wysokiej – cała. 1o. Wysoka od toru P.K.P. do Złotej Nr. pol. 1-17 i 2-18. 11. Miedziana od Wodnej do Wysokiej Nr. pol. 2-1o i 1-3. 12. Południowa od Kilińskiego do Sterlinga Nr. pol. 37-49 i 36-56. 13. Sterlinga od Pomorskiej do Cegielnianej Nr. pol. 11-13 i 1o-26. W myśl § 2 Zarządzenia Ministra Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych z dnia 2 września 193o r. w sprawie przepisów miejscowych o skanalizowaniu i połączeniu nieruchomości z kanałami ulicznemi oraz o warunkach korzystania z tych kanałów w mieście Łodzi (Ł. Dz. Woj. Nr. 28, poz. 335 z 193o r.), właściciele nieruchomości, położonych na wyżej wymienionych ulicach, lub ich częściach, obowiązani są skanalizować swe nieruchomości i połączyć je z kanałami miejskiemi w ciągu jednego roku od daty niniejszego ogłoszenia pod skutkami, przewidzianemi w § 3 powołanego zarządzenia Min. Rob. Publ. Łódź, dnia 1 kwietnia 1936 r. Tymczasowy Prezydent Miasta Inż. Wacław Głazek”.

Rok 1937

Mieszkanie Frajdy Sielcer, biuralistka (również w 1939).

Rok 1939

„2 Urząd Skarbowy w Łodzi. Nakazy płatnicze na państwowy podatek przemysłowy od obrotu za rok 1933, 1934, 1935, 1936, 1937 [...] nr ks. bier. 32o4/15 Szwarc Izrael”.

Kolejne numery: