Ulica Nawrot

Pisał od roku 1998 Maciej Cholewiński

Ulica Nawrot

Numer 12

Kiedyś gimnazjum prywatne, potem towarzystwo ubezpieczeniowe. Oficyna przytulona do sąsiedniej kamienicy. Z tyłu prześwit, ogród angielski wśród fabryk z czerwonej cegły. Od frontu pusto.

Rok 19o3

26 października, poniedziałek. „Bójki. Na ul. Nawrot nr. 12, mieszkający tam K. L., lat 19, robotnik fabryczny, w czasie bójki otrzymał od swego współlokatora kilka ran w głowę i łopatkę, zadanych nożem. Lekarz Pogotowia rany opatrzył i poranionego pozostawił na miejscu”.

Rok 19o5

1o lipca, poniedziałek. „Mała drukarnia zdatna do wszelkiego interesu, jest z powodu śmierci właściciela zaraz bardzo tanio do sprzedania. Nawrot № 12 w oficynie”.

Rok 19o7

3o lipca, wtorek. „Przy pracy. Na ulicy Nawrot nr. 12 Stanisław Dragosiewicz, stróż domu, lat 26, przygnieciony spadłą belką odniósł okaleczenie obydwóch nóg. Rany opatrzył lekarz Pogotowia”.

Rok 191o

1 lipca, piątek. „Potrzebuję stróża trzeźwego z dobremi świadectwami. Wiadomość: Nawrot № 12, od 9-12”.

Rok 1913

5 lutego, środa. „Szkoła 4-klasowa żeńska, 2-klasowa męzka i zakład freblowski z kursami dla freblanek Karola Wiegelta. Nawrot 12, tel. 24-6”. Środa, 16 września 1914, (a 27 lipca zaczęła się w gazetach I wojna światowa) „W 2-owej szkole K. Weigelta ul. Nawrot № 12 Lekcje rozpoczęły się dnia 24-go sierpnia”. Środa,18 sierpnia 1915 – „Szkoła 4 klasowa żeńska 2 klasowa męska i zakład freblowski z kursami dla freblanek K. Weigelta ulica Nawrot 12”. Czwartek, 26 lipca 1917. „Niniejszym zawiadamiam, iż Losy I-ej klasy Lotreji Klasycznej R.G.O. w Warszawie nadeszły i są do nabycia u niżej wymienionych p.p. kolektorów: [...] 53. Weinert [?] Karol [...] Antoni Dobrucki. Reprezentant na Łódź i okręg łódzki II Lot. klas. R.G.O. w Warszawie”. W roku 1918 - „4-klasowa szkoła żeńska K. Weigelta. W latach 1924-32 ukazywały się ogłoszenia np. – „Szkoła ferblowska, przyjmuje dzieci od lat 4”. Rok 192o. Z „Taryfy posesji (domów i placów) Miasta Łodzi. Imię i nazwisko właściciela”: Wajgelt Karol i Olga, małżeństwo. Środa, 5 stycznia. „Szkoła freblowska Karola Weigelta ul. Nawrot 12, przyjmuje dzieci od lat 4-ch”. Karol wymieniony był w spisach lokatorów w 1929 (tel. 13837) i 1939.

25 września, czwartek. „Potrzebna osoba umiejąca dobrze gotować, do prowadzenia gospodarstwa domowego ul. Nawrot 12”.

Rok 1918

15 listopada, piątek. „Stróż potrzebny od zaraz, Nawrot 12”.

Szkoła Powszechna miejska nr 22, mieszana. Kierownik Maria Przedpełska. Również w 1929.

Wieczorowe Kursy Uzupełniające Polskiej Macierzy Szkolnej „o programie 4-ch klas szkoły średniej. Przewodniczący - Konrad Fiedler (członek komisji rewizyjnej Gniazda Łódź I Związku Sokolstwa Polskiego „Sokół”, Nawrot 23), wiceprzewodniczący – K. Tomaszewski, sekretarz – Kotynia, kierownik kursów – Janiszowski”.

Rok 192o.Wtorek, 13 stycznia. „Sprawozdanie Działu Oczyszczania Miasta (Wydz. Zdrow. Pub.) za czas od I.X do I.I. 192o. Zajęcia bieżące polegały na: 1) kontroli ulic i placów miejskich czy są one należycie oczyszczane w myśl umowy, zawartej przez Magistrat m. Łodzi z Giełdą Pracy; Giełda Pracy swe obowiązki spełniała niesumiennie, co wykazują ciągłe monity ze strony Działu Oczyszczania Miasta VIIa: 2) kontroli wywózki odchodów i śmieci z gmachów miejskich lub też zajętych przez instytucje miejskie oraz z tych gmachów, które miasto utrzymuje w porządku na rachunek zaliczek Państwa Polskiego; 3) wykonaniu jednorazowych dorywczych poleceń wywózki odchodów, na zlecenie innych Wydziałów Magistratu, jak: a) ze szpitala wojskowego zapasowego przy ul. Sienkiewicza 44, zlecenie Wydziału Gospodarczego b) ze sklepów miejskich przy ul. Św. Jerzego № 8, zlecenie Wydziału Zaprowiantowania Miasta, c) ze szkół miejskich przy ul. Nawrot 12, zlecenie Wydziału Szkolnictwa; 4) skontrolowaniu stanu sanitarnego 15o nieruchomości, właśnie1om których nakazano poczynić odpowiednie porządki, przyczem zamknięto z powodu nienależytego stanu 3 studnie; skontrolowaniu 6o dołów biologicznych, przyczem spisano 48 protokułów karnych; 5) skasowaniu wywózki odchodów i śmiecie ze szpitali wojsk polskich przy ul. Pańskiej 113 i z gmachu więzienia przy ul. Długiej № 13. Zawarto nowe umowy: na wywózkę odchodów z plantacyj miejskich z p. G. Ruszeckim, wobec zrzeczenia się spełniania tej wywózki przez M. Niteckiego; na wywózkę odchodów z gmachu szkół miejskich z p. H. Goldberg (Nawrot 12 szkoły miejskie)”.

Rok 1925

19 lutego, czwartek. „Otwarcie kursu metodycznego przy T. M. S. W. Kierownictwo instytutu T. W. S. W. w Łodzi w dniu 21 lutego b. m. otwiera kurs metodyczny dla nauczycieli. Wykłady odbywać się będą w szkole przy ulicy Nawrot 12 od godz. 6-ej wieczorem. Kierownictwo wykładów obejmują: pp. dyrektor Marjan Odrzywalski, B. Brycki, Czapczyński, Fr. Michajda, Boliński i K. Brzowski. p.”.

Rok 1928

1 maja, wtorek. „W fabryce przy ulicy Kopernika 3 upadła na maszynę i uległa potłuczeniu głowy robotnica Marja Pogonowicz, zam. Nawrot 12. Lekarz Pogotowia po nałożeniu opatrunku odwiózł Pogonowiczównę do domu”.

23 maja, środa. „Zatrucie gazem. [...] W mieszkaniu przy ulicy Nawrot 12 uległa zatruciu gazem świetlnym 18-letnia służąca Pola Pudra. Do dziewczyny wezwano pogotowie, które w stanie bardzo poważnym pozostawiło ją na miejscu. Jak ustalono wypadek powstał z tego powodu, że Pudrówna udając się na spoczynek zapomniała zakręcić kurek od maszynki gazowej”.

14 czerwca, czwartek. Mieszkał L. Wajnert, któremu na poczet niezapłaconych podatków miano zlicytować – buty. Przymusową licytację wyznaczono na 27 czerwca, potem na 3o sierpnia – wystawić miano „3o par kamaszy”.

29 listopada, czwartek. Ogłoszenie, że 14 grudnia odbędzie się licytacja ruchomości – mebli, należących do M. Wróblewskiej – na poczet niezapłaconych podatków. Piątek, 4 stycznia 1929. „Ogłoszenie. Kurator upadłości handlujących Mojsze Hersza i Małki vel Mani małż. Wróblewskich zgodnie z art. 457 K. H. podaje do wiadomości, że w d. 29 grudnia 1928 r. Wydział Handlowy Sądu Okręgowego w Łodzi po rozpatrzeniu sprawy o ogłoszeniu upadłości, postanowił: 1) ogłosić upadłość handlującym Mojsze Herszowi Wróblewskiemu Małce vel Mani Wróblewskiej, 2) chwilę otwarcia upadłości, oznaczyć na dzień 4 grudnia 1928, tymczasowo, 3) zamianować Sędzią Komisarzem Sędziego Handlowego Korala, 4) zamianować kuratorem upadłości Adwokata Zygmunta Lewartowicza, 5) nakazać opieczętowanie kantoru, składów, kasy, zbioru dokumentów, rejestrów, papierów, ruchomości i rzeczy upadłych oraz wspólników gdziekolwiek się one znajdują, 6) dokonać publikacji wyroku zgodnie z przepisem art. 457 K.H., 7) uskutecznić wpis w rejestrze handlowym na zasadzie art. 2 p. 4 dekretu z dnia 7-go lutego 1919 r., 8) wyrok opatrzyć rygorem tymczasowej wykonalności, 9) odpis wyroku zakomunikować prokuratorowi przy Sądzie Okręgowym w Łodzi. Za zgodność: Adwokat Zygmunt Lenartowicz, ul Nawrot 2. Kurator upadłości. Jednocześnie kurator upadłości niniejszem zawiadamia, że Sędzia Komisarz upadłości „Mojsze Hersz i Małka vel Mania małż. Wróbewscy” wzywa wierzycieli powyższej upadłości, aby w dniu 12 stycznia 1929 r. o godz. 12 w poł. stawili się w Sądzie Okręgowym w Łodzi (ulica Żeromskiego 115) w kancelarji Wydziału Handlowego w celu wyboru w trybie art. 474-48o K.H. syndyków tymczasowych. Za zgodność: Adwokat Zygmunt Lewartowicz Kurator upadłości”.

Rok 193o

2 września, wtorek. „Zapisy do szkół dokształcających. [...] W bieżącym tygodniu odbywają się zapisy do Publicznych Szkół Dokształcających Zawodowych, organizowanych przez Magistrat m. Łodzi Wydział Oświaty i Kultury. Każdy uczeń lub terminator, uczący się rzemiosła u majstra w fabryce lub jakimkolwiek zakładzie powinien zapisać się do właściwej szkoły. Bez świadectwa ukończenia właściwej szkoły dokształcającej zawodowej, uczeń nie może być czeladnikiem , a w przyszłości majstrem: program tych szkół dostosowany jest do potrzeb rzemiosła nawet na nauczaniu przedmiotów ogólno-kształcących. Przedmioty zawodowe, jak rysunek zawodowy, fizyka przemysłowa, technologia, materjałoznawstwo i kalkulacja zawodowa są ściśle zastosowane do danego rzemiosła. Każde rzemiosło ma swoją szkołę, tak więc ślusarze i mechanicy uczą się w szkołach przy ul. Abramowskiego Nr. 3, Kilińskiego 15o, Podmiejskiej 21m Szpitalnej 1o, Zawadzkiej 42. Odlewnicy i tokarze (starsze klasy) w szkole przy ul. Wodnej 34, lub Mielczarskiego 16. Blacharze, kotlarze, bronzownicy, kowale – przy ul. Nowo-Targowej 24. Stolarze – przy ul. 6-go Sierpnia 56 i Rybnej 15. Tapicerzy i stolarze – przy ul. Zamenhofa 38. Krawcy, czapnicy, kapelusznicy – przy ul. Głównej 3o, Pomorskiej 5o, Północnej 24 i Wólczańskiej 21. Szewcy, kamasznicy, rymarze 0 przy ul. Rybnej 15, Rzgowskiej 5 i Żeromskiego 36. Drukarze, introligatorzy, grawerzy, jubilerzy – przy ul. Andrzeja 7. Cukiernicy, piekarze, kuchmistrze – przy ul. Juljusza 29. Rzeźnicy i wędliniarze – przy ul. Wólczańskiej 177. Elektrycy, elektromonterzy – przy ul. Żeromskiego 115. Fryzjerzy – przy ul. Narutowicza 27. Praktykanci sklepowi, biurowi – przy ul. Kilińskiego 1o9. Młodzież, która dotychczas nie znalazła terminu lub praktyki, winna również zapisywać się do szkół tego zawodu, którego w przyszłości ma się uczyć, ponieważ łatwiej znajdzie praktykę z tego względu, że pracodawca musi dbać o to, aby uczniowie do szkół dokształcających zawodowych uczęszczali, a uczeń pragnący zapisać się do szkoły dopiero po znalezieniu praktyki może nie być przyjęty do szkoły z powodu braku miejsca, lub też o klasę niżej z powodu wstąpienia do szkoły wśród roku. Młodzież nierzemieślnicza, a pracująca w fabrykach, sklepach, biurach i zakładach przemysłowych, musi również uczęszczać do szkół dokształcających, choćby chwilowo była bez pracy z tego względu, że pracodawca również musi dbać o to, żeby młodzieży do tych szkół uczęszczała, a nieuczęszczanie do szkoły może być przyczyną odmowy przyjęcia do pracy. Dla tej młodzieży są również specjalne szkoły, a więc dla młodocianych robotników. Tkaczy, przędzalników, trykociarzy i tp. są szkoły przy ul. Pomorskiej 52 i Zagajnikowej 55, a dla młodocianych bez określonej specjalności przy ul. Limanowskiego 121 i Limanowskiego 25, 11 Listopada 192/194, Wileńskiej 33/35, Skierniewickiej 3, Sosnowej 1, Smugowej 6 i Szpitalnej 1o oraz Podmiejskiej 21. Dziewczęta również podlegają przymusowi szkolnemu.: dla krawczyń, bieliźniarek, hafciarek, modystek, szwaczek są szkoły przy ul. Gdańskiej 9o, Gdańskiej 29, Andrzeja 24, 11 Listopada 27, Cegielnianej 58. Dla trykociarek, pończoszniczek, rękawiczniczek przy ul. Żeromskiego 6. Dla praktykantek sklepowych, biurowych – przy ul. Nawrot 12, a dla młodocianych robotnic – przy ul. Limanowskiego 121, Kątnej 17, Wspólnej 5/7, Mickiewicza 7, Księży Młyn 15, Abramowskiego 22, Napiórkowskiego 31, Wilanowskiej 1o, Wileńskiej 33/35, 11 Listopada 192/194”.

Rok 1934

11 maja, piątek. „ Spisy wyborców wyłożone zostaną w niedzielę do publicznego wglądu. – Ostatnie przygotowania do wyborów. Mimo świąt i pięknej pogody, w dniu wczorajszym dała się już wyraźnie odczuć atmosfera gorączkowych przygotowań do zbliżających się wyborów samorządowych. Akcja propagandowa rozbita, według podziału miasta na 1o części toczy się w granicach poszczególnych okręgów. We wszystkich niemal okręgach odbyły się zebrania przedwyborcze, wyjątkowo liczne. Wiec zwołany przez Powszechny Blok Wyborczy Pracy dla Samorządu w lokalu kinoteatru „Bajka” zgromadził przeszło 8oo osób z terenu I Okręgu Wyborczego (Bałuty). Prezydjum zebrania tworzyli: pp. Pytlasiński, Skiba, Braun i mgr. Trawkowski. Przemawiali p. Pytlasiński i Skiba wyjaśniając zebranym technikę wyborczą, przewidzianą w regulaminie wyborczym, system głosowania na nazwiska oraz zmiany ustroju samorządowego przewidziane w ustawie. Po referatach wyłoniła się dłuższa dyskusja prowadzona rzeczowo i utrzymana w tonie poważnym. Zebrani jednogłośnie uchwalili następującą rezolucję: „Zebrani dnia 1o bm. w liczbie 8oo osób w Sali kinoteatru „Bajka” po zapoznaniu się z platformą wyborczą Powszechnego Bloku Wyborczego Pracy dla Samorządu, postanowili oddać w dniu 27 maja, swoje głosy na listę Powszechnego Bloku Wyborczego Pracy dla Samorządu oraz dołożyć wszelkich starań do osiągnięcia zwycięstwa tej listy w okręgu Nr. 1”. (a) W dniu wczorajszym pod przewodnictwem wiceprezesa Moskwy, przy współudziale naczelnika s. Piotrowskiego, odbyło się posiedzenie przewodniczących i zastępców okręgowych komisy wyborczych. Na posiedzeniu tem były omawiane sprawy wątpliwości wynikających w tłumaczeniu regulaminu i przewodniczący otrzymali szczegółowe informacje. Równocześnie przewodniczący okręgowych komisyj wyborczych otrzymali szczegółowe wskazówki w sprawie sposobu uwzględniania reklamacyj wnoszonych przez wyborców w czasie wyłożenia spisu do publicznego wglądu, rozstrzygania tych reklamacyj itd. Po tych wyjaśnieniach przewodniczący głównej komisji wyznaczył drugie skolei zebranie przewodniczących i zastępców okręgowych komisy wyborczych na dzień 22 maja rb. godz. 18-ta. W dniu dzisiejszym w godzinach popołudniowych przewodniczący okręgowych komisyj wyborczych otrzymają z głównej komisji wyborczej po dwa egzemplarze spisu wyborców dla każdego obwodu w danym okręgu. Spisy te wyłożone zostają do publicznego wglądu począwszy od niedzieli dnia 13 b. m. do soboty dnie 19 b. m. włącznie w poszczególnych komisjach okręgowych w godzinach od 17-ej do 22 codziennie. Komisje Okręgowe urzędują w niżej wyszczególnionych miejscach i zainteresowani wyborcy mogą udawać się do właściwej komisji dla sprawdzenia wpisu na listę wyborców. Okręg I – szkoła powszechna Staszica 1/3. Okręg II – Narutowicza 65, gmach wydz. kanalizacji i wodoc. Okręg III – szkoła powszechna, ul. Zagajnikowa 54. Okręg IV – szkoła powszechna, ul. Przędzalniana 64. Okręg V – szkoła powszechna, ul. Podmiejska 21. Okręg VI – szkoła powszechna, ul. Kątna 17. Okręg VII – szkoła powszechna, Al. 1-go Maja 87/89. Okręg VIII – szkoła powszechna, ul. Limanowskiego 124. Okręg IX – gmach zarządu m. Łodzi, Plac Wolności 14. Okręg X – szkoła powszechna, ul. Nawrot 12. Zgodnie z regulaminem w razie pominięcia w spisie komisja okręgowa załatwi reklamację w miarę możności niezwłocznie, nie później jednak jak w trzy dni po wniesieniu reklamacji. Tak więc reklamacje wniesione przez wyborców muszą być rozstrzygnięte do dnia 23 bm. Po ostatecznym terminie rozstrzygnięcia reklamacyj spisy wyborców oddane zostają przewodniczącym obwodowych komisy wyborczych, którzy zatrzymują je do dnia głosowania. Równocześnie w wyłożeniem spisu wyborców do publicznego wglądu z dn. 13 bm. rozpoczyna się w godzinach urzędowych w głównej komisji wyborczej przyjmowanie list kandydatów dla wszystkich okręgów w Łodzi i przyjmowanie to trwać będzie do 17 bm. włącznie”. Poniedziałek, 14 maja. „2o list kandydatów złożono wczoraj w głównej komisji wyborczej. Ożywiony ruch przy sprawdzaniu spisu wyborców. […] Główna komisja wyborcza, niezależnie od przyjmowania list odbyła wczoraj posiedzenie, na którym omawiano szereg aktualnych spraw, związanych z dalszemi przygotowaniami technicznemi. – Między in. dokonano zmiany lokalu komisji wyborczej 1o okręgu przeprowadzając ją z ulicy Nawrot 132 [!] na ul. Sienkiewicza Nr. 46 do gmachu gimnazjum męskiego im. Piłsudskiego. Tam też odbywać się będzie sprawdzanie spisu wyborców […]”. W piątek, 18 maja podano, że w okręgu 1o „zgłoszono 14 list, a mianowicie: Powszechnego Bloku Wyborczego Pracy dla Samorządu, Socj. Bloku Wyb. Jedności Rob., Nar. Bloku Wyborczego Żyd. Rob. Komitetu Wyborczego Poalej Sjon zjden. z PPS, Nar. Socj. Partii Pracy, Jedności Rob. Socjalistycznej i Kl. Związków, Niem. Frontu Wyb., Obozu Narodowego, Zjedn. Bloku Sjonistycznego, Niezależnego Komitetu Wyborczego Odbiurakratyzowanie i Uspołeczniania Samorządu, Zjedn. Żyd. Bloku Wyborczego, Jedn. Frontu Mas Pracujących i Unji Odrodzenia Narodowego”.

13 grudnia, czwartek. „Kiermasz świąteczny. Z inicjatywy koła matek w dniu 8 i 9 b.m. odbył się przy publicznej szkole powszechnej Nr. 32 imienia Emilji Plater w Łodzi, przy ulicy Nawrot Nr. 12 Kiermasz Świąteczny, z którego czysty zysk przeznaczono na gwiazdkę dla najbiedniejszych dzieci tejże szkoły. Komitet organizacyjny Kiermaszu po zakończeniu rachunków, niniejszem ma zaszczyt podać do publicznej wiadomości, że czysty zysk z urządzenia powyższej imprezy wyniósł złotych 239 gr. 91, która to suma została wpłacona na ręce kierowniczki szkoły, p. Stefanii Dymkowskiej przez przewodniczącą koła marek p. Czesławę Woźniakową”.

Rok 1935

23 sierpnia, piątek. „Przygotowania do nowego roku szkolnego. Zarząd miejski wynajął szereg nowych lokali. Zapisy do szkół dokształcających. Każdego roku w okresie feryj letnich doprowadza do porządku i do stanu użytkowego lokale wszystkich szkół powszechnych na terenie naszego miasta. Również w roku bieżącym poważna liczba lokali została całkowicie wyremontowana, a niezależnie od tego wydział oświaty wynajął szereg nowych lokali, aby powiększyć w ten sposób siedziby szkolne i zmniejszyć liczby dzieci w poszczególnych klasach. Jak się dowiadujemy wynajęte zostały nowe lokale przy ul. Andrzeja 24 – dwie wielkie sale oraz kilka pokoi na pracownie, przy ul. Smugowej 6 – salę gimnastyczną i pokoje na pracownie, przy ul. Abramowskiego 3 – dwie sale, przy ul. Łagiewnickiej 53 – 3 sale i kilka pokoi na pracownie, przy ul. Prusa 15 – dwie sale, przy ul. Zakątnej 76 – dwie sale i pomieszczenia dla nauczycieli. Niezależnie od tego wynajęto cały gmach przy ul. Wierzbowej 17/19 na pomieszczenie nowej szkoły oraz rozpoczęto prace nad budową gmachu szkolnego przy ul. Lipowej 16. Wczoraj zarząd miejski ogłosił zapisy do szkół dokształcających na nadchodzący rok szkolny. Zapisy odbywać się będą w dniach, 26, 27, 28, 29, 3o i 31 bm. w następujących szkołach: dla chłopców – grupy drzewnej i budowlanej przy ul. 6go Sierpnia 5b, dla grupy elektryków przy ul. Żeromskiego 115, fryzjerów – Gdańskiej 9o, grupy graficzno-zdobniczej – ul. Sienkiewicza 46, grupy handlowej – Kilińskiego 1o9, grupy krawieckiej – Cegielniana 63 i Gdańska 9o, grupy metalowej – Abramowskiego 3 i Zawadzka 42, grupy skórzanej – Sienkiewicza 11, grupy spożywczej – Abramowskiego 3 praz dla młodocianych – Grabowa 25 i Legionów 32, Sędziowska 8/1o i Zagajnikowa Nr. 54; dla dziewcząt – grupy bieliźniarek, fryzjerek i hafciarek – 11 Listopada 27, grupy handlowej – Piotrkowska 115, grupy krawczyń – Cegielniana nr. 26, Gdańska 29, 11 Listopada 29 i Nawrot 12 oraz dla młodocianych – ul. Czerwona 8, Rokicińska 41 i Wspólna 5/7”.

Rok 1937

21 sierpnia, sobota. „Terminatorzy do szkół. Zapisy odbywać się będą w dn. od 24 do 31 b.m. Na murach naszego miasta rozlepione zostały obwieszczenia zarządu miejskiego o zapisach do publicznych szkół dokształcających zawodowych dla młodzieży, zatrudnionej w przemyśle, rzemiośle i handlu. W myśl obowiązujących przepisów obowiązani są uczęszczać na naukę do szkół dokształcających zawodowych uczniowie przemysłowi płci obojga (terminatorzy), zatrudnieni w przemyśle i handlu oraz młodociani robotnicy i robotnice w wieku lat 15 do 18 pracujący w przemyśle rzemiośle i handlu. Zapisy do publicznych szkół dokształcających zawodowych na rok 1937-38 odbywać się będą w dniach: 24, 25, 26, 27, 28, 3o i 31 sierpnia r.b. w godzinach od 17 do 2o (zapisy dla grup: fryzjerskiej, krawieckiej i spożywczej w godzinach od 8 do 12) w następujących lokalach szkolnych: Dla chłopców: a) grupy drzewnej i budowlanej przy ulicy 6-go Sierpnia 56, b) elektryków przy ul. Żeromskiego 115, c) dla fryzjerów przy ul. Kilińskiego 1o9, d) dla grupy graficzno-zdobniczej przy ul. Sienkiewicza 46, dla grupy handlowej przy ulicy Lipowej 16, dla grup krawieckiej Kilińskiego 1o9 oraz dla młodocianych robotników przy ulicy Grabowej 25, Legionów 32 i Sędziowskiej 8-1o. Dla dziewcząt: dla grupy bieliźniarek przy ulicy 11-go Listopada 27, dla fryzjerek przy ulicy Kilińskiego 1o9, dla grupy handlowej przy ulicy Piotrkowskiej 115, dla krawczyń przy ul. Cegielnianej 26, Gdańskiej 29, 11-go Listopada 27 i Nawrot 12 oraz dla młodocianych robotnic przy ulicy Suwalskiej 16, Rokicińskiej 14 i Wspólnej 5-7. Przy zapisie należy złożyć metrykę urodzenia, ostatnie świadectwo szkolne oraz zaświadczenie od pracodawcy o zatrudnieniu. Początek lekcji – w dniu 3 września r.b. o godz. 17-ej; dla grup: fryzjerskiej, skórzanej, krawieckiej o godz. 8-ej, zaś dla grupy spożywczej o godz. 14. Nie stosujący się do powyższego pociągnięci będą do odpowiedzialności karnej w myśl obowiązujących przepisów”.

Rok 1938

2 kwietnia, sobota. „Pożary. […] W domu nr. 12 przy ul. Nawrot paliły się sadze”.

„Walka o czysty odbiór radiowy. Specjalny kurs przeciwzakłóceniowy w lokalu szkoły przy ul. Nawrot 12. Wczoraj rozpoczął się w Łodzi w lokalu szkoły przy ul. Nawrot 12 kurs przeciwzakłóceniowy dla radio- i elektromechaników, którzy przysposobieni zostaną do walki z zakłóceniami w odbiorze radiowym. Kurs został zorganizowany przez Klub Radioamatorów pod egidą Rozgłośni Łódzkiej Polskiego Radia i zgrupował około 3o słuchaczy, rekrutujących się ze sfer zainteresowanych, a więc przede wszystkim przodujących w Łodzi firm radiowych. Kurs otworzył prezes Klubu Radioamatorów p. Czesław Kacprzak, zapoznając słuchaczy z programem i celem kursu, zaznaczając, że ci słuchacze, którzy poddadzą się egzaminowi, otrzymają zaświadczenie z ukończenia kursu, a tym samym prawo ingerowania w sprawach zakłóceniowych. W imieniu Dyrekcji Rozgłośni Łódzkiej zabrał głos kierownik techniczny P.R. inż. W. Gawroński, który scharakteryzował dotychczasową walkę z zakłóceniami w odbiorze oraz wysiłki zmierzające do polepszenia odbioru radiowego w miastach. Dziś walka ta weszła na drogi realne, wobec wydania okólnika, nakazującego zabezpieczenie wszelkich maszyn, motorów, wytwarzających zakłócenia radiowe. Dotąd cała walka spoczywała na barkach specjalnie utworzonego przy Rozgłośni Łódzkiej referatu przeciwzakłóceniowego, dotąd zwracały się również firmy radiowe o pomoc. Nie posiadając bowiem odpowiednio przeszkolonego personelu nie mogły reagować na skargi swych odbiorców, którym różne maszyny i motory przeszkadzały w słuchaniu audycyj. Dzięki kursowi przeciwzakłóceniowemu powstanie kadra radio- i elektromechaników, obeznana ze sposobem skutecznej walki z przeszkodami w eterze – i rozpocznie swą pracę dla dobra radiosłuchaczy. Następnie rozpoczął się wykład, który prowadzić będzie stale referent przeciwzakłóceniowy p. inż. Marian Sowiński. Kurs potrwa do dnia 3o maja, po czym rozpocznie się egzamin i rozdanie świadectw”.

6 września, wtorek. „Pierwszy dzień w szkole. Po nabożeństwach młodzież, zebrana w świetlicach wysłuchała przemówienia radiowego p. min. Świętosławskiego. Dziś rozpoczynają się lekcje. Rok szkolny rozpoczął się. Ciche od dwóch miesięcy gmachy i dziedzińce szkolne zapełniły się wesoła, roześmianą młodzieżą. Jeszcze nie ma lekcy, nie ma trosk i kłopotów z powodu złych stopni, jeszcze żywe są wrażenia z wakacyj letnich. O godz. 11, po nabożeństwach, młodzież zebrała się w świetlicach szkolnych, celem wysłuchania, nadawanego przez radio, przemówienia p. ministra W.R. i O.P. prof. Świętosławskiego. A później, już w swoich klasach, młodzież powitali wychowawcy, informując o podręcznikach, pomocach szkolnych, o prowizorycznym rozkładzie zajęć. O 12-ej już młodzież była na ulicy. Jeszcze dzień wolny. Dziś rozpoczną się już normalne lekcje. Potoczy się poważna praca przez długi okres 1o miesięcy. Rok szkolny rozpoczął się równocześnie we wszystkich szkołach średnich, gimnazjach ogólnokształcących o zawodowych oraz liceach i szkołach powszechnych wszystkich stopni. Rozpoczął się wczoraj również rok szkolny w szkołach dokształcających zawodowych. Szkoły te zostały w ten sposób rozmieszczone na terenie naszego miasta, aby młodzież, zamieszkała w różnych dzielnicach, miała ułatwiony dostęp. Szkoły dla dziewcząt pracujących w rzemiośle krawieckim mieszczą się przy ul. Nawrot 12, Cegielnianej 26, Cegielnianej 63 i 11 Listopada 27, w rzemiośle bieliźniarskim – 11 Listopada 27, w handlu – Południowa 8. Dla młodzieży żeńskiej, pracującej w przemyśle – Rokicińska 41, Suwalska 16 i Wspólna 5-7. Dla młodzieży męskiej – ul. Kilińskiego 1o9 (grupa krawców, skórzana, spożywcza, fryzjerska, metalowa), Sienkiewicza 46 (artystyczno-zdobnicza), Pogonowskiego 51 (drzewna), Lipowa 16 (handlowa), Żeromskiego 115 (elektryczna). Nauka w tych szkołach jest bezpłatna i obowiązkowa. Wreszcie wznowiona została wczoraj działalność miejskich kursów dla dorosłych i młodzieży. Na kursach tych młodzież i dorośli mogą uzupełniać braki wykształcenia w zakresie 7 klas szkoły powszechnej. Oczywiście dla dorosłych i młodych zorganizowane będą oddzielne klasy. Na kursach przy ul. Sosnowej 32, Smugowej 6 i Mickiewicza 7 zorganizowane będą komplety dla pragnących posiąść sztukę czytania i pisania. (i)”.

Rok 1939

Mieszkanie Malke Goldwasera, kupca.

Wyrób kapeluszy S. Malendziak.

Rok 1945

22 lipca, niedziela. „Kursy dla młodzieży. Wydział Oświaty Zarządu Miejskiego zorganizował kursy wakacyjne dla młodzieży powracającej z Niemiec. Kursy te mieszczą się: 1) przy ul. Nawrot 12, gdzie nauka odbywać się będzie dla młodzieży klas 4, 5, 6 i 7 szkoły powszechnej; 2) przy ul. Żgowskiej [!] 3o gdzie nauka odbywać się będzie dla młodzieży klas 5 i 6 szkoły powszechnej oraz 3) przy ul. Kątnej Nr 17, gdzie nauka prowadzona będzie dla młodzieży klas 6-ej szkoły powszechnej. Nauka na kursach rozpoczyna się 23 lipca br i odbywać się będzie w godzinach od 17 do 2o.3o. zapisy przyjmują kancelarie, wyżej wymienionych kursów”.

Rok 1952

14 listopada, piątek. „Plakat 1o-letniego Jurka z Łodzi znajdzie się w Wiedniu na kongresie. 1o-letni Jurek Pruszczyński jest uczniem klasy IVc w szkole nr 22 przy ul. Nawrot 12. Na świadectwach jego widnieją zawsze same piątki, bo Jurek uczy się pilnie. – Słyszałem – mówi że nie wszystkie dzieci mogą się uczyć, bo w ich krajach, tak jak w Korei, jest wojna. Gdy przeczytałem w gazecie, że w Wiedniu odbędzie się Kongres Obrońców Pokoju i że Związek Plastyków ogłosił w związku z tym konkurs na plakat, postanowiłem wziąć w nim udział. Chciałem pokazać, że dzieci polskie pragną, aby pokój zapanował na całym świecie. Plakat przedstawia kulę ziemską, na której znajdują się dzieci ze wszystkich stron świata. Nad nimi unosi się gołąb pokoju. Rysunek mój wysłałem do Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju w Warszawie… W ubiegłą środę spotkała Jurka miła niespodzianka. Do szkoły przybył przedstawiciel Łódzkiego Komitetu Obrońców Pokoju, który oświadczył, że jego plakat wyróżniono i wręczył mu jako nagrodę album o Planie 6-lenim, skórzany portfel oraz pamiątkowa chusteczkę z Kongresu Warszawskiego. Plakat Jurka powędruje na III Kongres Narodów w Obronie Pokoju w Wiedniu. (h)”.

23 września, niedziela. „Przetarg. Zarząd Miejski w Łodzi ogłasza publiczny przetarg na wykonanie gruntownego remontu studzien: 1) Na posesji przy ul. Nawrot Nr 12 [...] skierniewickiej Nr 3 [...] na terenie szpitala w Kochanówce. Oferty piśmienne odpowiadające treści kosztorysu ślepego należy składać w Wydziale Technicznym – Piotrkowska 4, 1 piętro, w pokoju Nr 5, do dnia 23 września 1945 roku, do godz. 11-ej przed południem w kopercie należycie zamkniętej z napisem „Oferta na wykonanie remontu studni” (wymienić odpowiednią postać). Szczegółowe informacje oraz ślepe kosztorysy z warunkami przetargu można otrzymać w Wydziale Technicznym, Oddział Instalacyjny, ul. Piotrkowska 61, I piętro, pokój Nr 42; otwarcie ofert nastąpi w tym samym dniu o godz. 11-ej. Wadium przetargowe zgodnie z przepisami w wysokości zł. 1,5oo należy złożyć w Kasie Zarządu Miejskiego – Piotrkowska 98, a kwit dołączyć do oferty. Zarząd Miejski w Łodzi. Łódź, 11 września 1945 r.”.

Rok 1946

„Kontrolny spis uprawnionych do głosowania w Głosowaniu Ludowym”: Kozłowski Henryk (ur. 13.7.19o3, woźny, zameldowany 16.6.1946), Kozłowska Helena (ur. 21.7.19o1, woźna, zameldowana 28.1.1945), Łukasik Wacław (ur. 26.9.19o6, dozorca, zameldowany 8.6.1945), Łukasik Marianna (ur. 26.8.1887, bez zawodu, zameldowana 8.6.1945), Matyja Mieczysław (ur. 6.11.19oo, szofer, zameldowany 8.6.1945), Matyja Maria (ur. 22.1o.19o4, bez zawodu, zameldowana 8.6.1945), Wagenbuchler Maria (ur. 21.7.1867, emerytka, zameldowana 8.6.1945), Zawistowski Jan (ur. 3o.1.1899, milicjant, zameldowany 8.6.1945). Spis sporządził administrator Józef Werner.

Rok 1956

14 grudnia, piątek. „Już prawie milion złotych zebrała Łódź na budowę pomnika Kościuszki. Na konto społecznego Komitetu Odbudowy Pomnika Kościuszki (Piotrkowska 1o6) konto PKO Łódź 7-9-424 wpłacili: [...] Szkoła 22, klasa II, Nawrot 12 – 12o,15 zł., Szkoła 22, klasa I, Nawrot 12 – 9o, 47 zł., [...] Szkoła 22, klasa IVd, ul. Nawrot 12 – 15 zł., Szkoła 22, klasa III, ul. Nawrot 12 – 27 zł., Szkoła 22, klasa VIb, ul. Nawrot 12 – 14 zł. [...]”.

Rok 1959

Szkoła Podstawowa nr 22, tel. 3 57 98. Szkoła Podstawowa dla Pracujących nr 6, tel. 3 57 98.

Kolejne numery: