Ulica Przejazd

Pisał od roku 1998 Maciej Cholewiński

Ulica Przejazd

Numer 41

Taryfa Domów Miasta Łodzi - właściciel Zajdler Aurelia i synowie Zajdlera Józefa, którego okradziono w niedzielę, 16 lipca 19o5 roku kiedy jechał „w tramwaju, dążącym w stronę Starego Miasta”. Stracił „zegarek złoty z dewizką wartości 65 rb.”.

Rok 19o3

Piekarnia J. Kozłowskiego.

Rok 19o7

7 marca, czwartek. „Nadszedł świeży transport powideł śliwkowych w najlepszym gatunku i są do sprzedania na beczki i pudy po 3 ruble za pud, a pojedyńcze funty po 9 kop. Wiadomość Przejazd 41 u fryzyera”.

12 grudnia, sobota. „(p) Poparzenie. Na ul. Przejazd nr. 41, 2 letnia Janina Fiszer i 3-letni Bolesław Fiszer, przy wzniecionym pożarze nieszkodliwie poparzeni zostali. Rany ztąd powstałe, opatrzone zostały przez lekarza Pogotowia. Poparzony chłopczyk zmarł dziś w południe”. Poniedziałek, 14 grudnia – „(a) Echa pożaru. Skutki poparzenia dwojga nieletnich dzieci podczas pożaru w domu przy ul. Przejazd nr. 48 [!], okazały się fatalne. Oboje, a mianowicie 2 letnia Janinka Fiszer i 3-letni Bolesław Fiszer zmarli w strasznych męczarniach w sobotę ubiegłą. Wczoraj po południu odbył się pogrzeb dwojga istot, którym życie wydarła śmierć tragiczna”.

Rok 19o9

5 sierpnia, czwartek. „Do sprzedania wóz i resorka nowa, lakierowana. Wiadomość Przejazd 41, w sklepie”.

14 grudnia, wtorek. „Do sprzedania kredens, biurko z toaletą, szafa, stół, 6 krzeseł i zegar regulator. Przejazd № 41 w razurze”.

Rok 1911

21 października, sobota. „Kupuję różne meble używane Przejazd 41, Śliwka”.

31 października, wtorek. „Rubli 1ooo na I numer hypoteki mam do wypożyczenia. Wiadomość: Przejazd nr. 41 m. 9”.

Rok 1919

24 kwietnia, czwartek. „Licytacje przymusowe. W piątek, dn. 25-go kwietnia 1919 r. odbędą się następujące licytacje za gotówkę: Między godz. 9-12 przed południem. Przy ul. [...] Przejazd 41 Waga. [...] Miejski Urząd Sekwestracyjny”.

Rok 1923

14 lutego, środa. „Amatorzy wełny. Dom ekspedycyjny Bergmana przy ul. Kilińskiego 112 złożył w podwórzu wełnę. Po pewnym czasie okazał się brak wełny wartości 2 milj. mk. Zawiadomiony o wypadku 8 komisariat policji wszczął energiczne śledztwo i ustalono, ze skradzioną wełnę przewieziono do mieszkania Leopolda Najberta przy ul. Kilińskiego 121. Podczas rewizji wełnę odnaleziono, w związku z tem aresztowano Najberta oraz współsprawców kradzieży Józefa Elsnera (Fajfra 19), Jana Szychta (Przędzalniana 3o), Kazimierza Janota (Przejazd 41) i Stefana Jóźwiaka (Kilińskiego 112). Aresztowanych przesłano do sędziego śledczego. (bip)”.

Rok 1926

„Podręczny Rejestr Handlowy”: „7585. Braun, Koza i Bykowski – Sprzedaż manufaktury bawełnianej. Łódź, Nowomiejska 9. Istnieje od 1924 r. Właścicielami firmy są: pp. Noech Braun, Sienkiewicza 61, Abram Hersz Koza, Konstantynowska 72, Abram Bykowski, ul. Przejazd 41. Wszelkie zobowiązania, weksle, żyra, umowy, kontrakty podpisują dwaj którzykolwiek ze wspólników łącznie. Korespondencje, plenipotencje sądowe, rachunki, pokwitowania podpisują wspólnicy każdy samodzielnie. Intercyzę zawarł p. Abram Bykowski ze swą małżonką na wyłączność majątku i wspólność dorobku”.

3o stycznia, sobota. Stanisław Świątczak, przejazd 41 został umieszczony na liście „zdobywców premji” w konkursie zorganizowanym przez redakcję „Expressu Wieczornego Ilustrowanego”. Wygrał korzec węgla”.

28 marca, niedziela. „Druga lista zdobywców premji piątego bezpłatnego konkursu premiowego „Expressu”. Wczoraj wylosowano 1oo kopert: Zdobyli: Po 1 szynce 4 kilowej [...] Jakubowicz Stanisław, Przejazd 41”.

1o sierpnia, wtorek. W dziewiątym konkursie „Expressu Wieczornego Ilustrowanego” Helena Pogonowska wygrała 2 kilo mąki. Mieszkała również w 1937, wymieniona jako „kupiec”.

Rok 1927

22 grudnia, czwartek. „Z Miejskiej Galerii Sztuki. Onegdaj, wobec zaproszonych osób, odbyło się rozlosowanie premji artystycznych wśród posiadaczy biletów rocznych. Rzeźbę prof. Raszewskigo p.t. „Madonna” wygrała p. Helena Wiśniewska (Przejazd 41). Drzeworyt W. Skoczylasa „Zbójnicy” – p. Zbigniew Kahi (Kilińskiego 73), akwafortę Z. Stankiewiczówny „Stare mury” – p. J. Nowaczyk (Kilińskiego 84)”.

Rok 1929

9 maja, czwartek. „Przymusowe licytacje. Magistrat M. Łodzi – Wydział Podatkowy, niniejszem podaje do wiadomości, że w dniu 23 maja 1929 r. między godz. 9-tą rano a 4-tą po południu odbędą się przymusowe licytacje ruchomości u niżej wymienionych osób za niewpłacone podatki: [...] 95. Pogonowski R., maszyna do szycia”.

11 października, piątek. „Przymusowe licytacje. Magistrat M. Łodzi – Wydział Podatkowy, niniejszem podaje do wiadomości, że w dniu 23 października 1929 r. między godz. 9-tą rano a 4-tą po południu odbędą się przymusowe licytacje ruchomości u niżej wymienionych osób za niewpłacone podatki: [...] 146. Alterwaser A., 2 kontuary”. Wtorek, 23 września 193o – na 3o września między godz. 9 rano a 4 po południu wyznaczono przymusowa licytację na poczet podatku lokalowego: [...] 99 Altwasser A., Przejazd 41, meble. W spisach roku 1937 widnieje „Altewasser Adolf, rzeźnik”.

11 października, piątek. „Przymusowe licytacje. Magistrat M. Łodzi – Wydział Podatkowy, niniejszem podaje do wiadomości, że w dniu 23 października 1929 r. między godz. 9-tą rano a 4-tą po południu odbędą się przymusowe licytacje ruchomości u niżej wymienionych osób za niewpłacone podatki: [...] 283. Tuchlender Sz., meble, lodówka”.

Rok 193o

4 sierpnia. Piątek. „ Na giełdzie bezrobocia. Dwa samobójstwa na skutek braku zajęcia. Od dłuższego czasu 56-letni Józef Skorupski, zamieszkały przy ul. Przejazd 41, starał się o jakąkolwiek pracę. Niedostatek, a ostatnio nawet głód wkradał się do skromnego mieszkania Skorupskich. Z samego rana wychodził na miasto obchodząc poszczególne fabryki celem otrzymania jakiegokolwiek zajęcia, jednakże wszędzie spotykał się z odmowną odpowiedzią. Wczoraj około godziny 11-ej rano, gdy żona wyszła z mieszkania, niechęcony stałem nie powodzeniem możności zarobkowania napił się większej dozy kwasu solnego. Gdy po upływie kilkunastu minut żona powróciła do mieszkania, ujrzała męża leżącego na podłodze i wijącego się w boleściach. Zawezwany lekarz po przepłukaniu desperatowi żołądka przewiózł go do szpitala w Radogoszczu w stanie agonalnym [...]”.

Rok 1933

18 sierpnia, piątek. „Ogołocone mieszkanie. Kamińska Józefa (Przejazd 41), wyjechała na kilkudniowy pobyt na wieś. Gdy wróciła do domu spostrzegła, iż drzwi mieszkania otwarte zostały najwidoczniej podrobionym kluczem i zniknęła garderoba, wartości 300 zł.”.

Niedziela, 3 września. „Do mieszkania Gabrjela Wichrowskiego zam. przy ul. Przejazd 41 przy pomocy podrobionych kluczy dostali się złodzieje i skradli różnych rzeczy na sumę 700 zł.”.

Środa, 27 grudnia. „ Dwaj pijani osobnicy domagali się od przechodnia „odstąpienia” im towarzyszki. (kg). – Na ulicy Przejazd przed domem numer 41 doszło wczoraj w nocy do niezwykłego zajścia. Biuralista Jan Domera (Kilińskiego nr. 115) odprowadził swoją narzeczoną do domu. W pewnym momencie podeszło do niego dwuch pijanych, którzy domagali się „odstąpienia” towarzyszki. Gdy Domera usiłował wyminąć awanturników, jeden z nich począł okładać go pięściami, natomiast drugi szamotał się z kobietą. O zapalczywości pijanego awanturnika świadczy fakt, iż w czasie bójki odgryzł swemu przeciwnikowi kawałek nosa. Przybyły lekarz pogotowia opatrzył rannego Domerę”.

Rok 1936

4 października, niedziela. „Wróżka chiromantka przepowiada najtrudniejsze fakty życia wiedzy tajemnej Przejazd 41, oficyna, parter”.

Rok 1937

Mieszkali: Banaś Jan, przodownik Policji Państwowej; Doniec Tomasz, urzędnik; Fer Jan, biuralista; Ilinicz Lucyna, nauczycielka; Jagodziński Tadeusz, urzędnik; Korszun Maria, hafciarka; Olbrychowski Stanisław, urzędnik (czy tożsamy z urzędnikiem pocztowym z 1925 roku?); Perek Henryka, urzędniczka; Pietrzyński Władysław, krawiec; Pogonowska Helena, kupiec; Pogonowska Janina, urzędniczka; Rebzda Franciszek, funkcjonariusz poczty; Szerer Otto, zdun; Tomaszewski Jan, maszynista PKP; Tyczka Bronisław, ekspedient; Tylman Dobrosława, urzędniczka; Wizger Władysław, nauczyciel; Zdybel Stanisław, urzędnik.

Rok 1938

14 stycznia, piątek. „Do mieszkania Zofii Dytus przy ul. Przejazd Nr. 41, w czasie nieobecności domowników zakradli się złodzieje i skradli maszynę do szycia wartości 2oo zł.”.

29 czerwca, środa. „Sklep spożywczy z powodu wyjazdu zaraz do sprzedania. Łódź, Przejazd 41”.

Rok 1946

„Spis kontrolny mieszkańców, którzy będą mieli prawo głosu w głosowaniu ludowym [Referendum ludowym]”: Matczak Julian (ur. 25.12.1888, restaurator, zameldowany 22.3.1946), Ćwikła Maria Franciszka (ur. 4.12.189o, robotnica, zameldowana 4.6.1926), Ćwikła Wiesława (ur. 6.9.1923, przy matce, zameldowana 4.6.1926), Florkowski Marian (ur.14.8.1916, „pracownik służby zdrowia”, zameldowany 26.7.1945), Florkowska Zofia (ur. 13.1.1917, przy mężu, zameldowana 26.7.1945), Turczyn Andrzej (ur. 27.11.19o7, szewc, zameldowany 3o.9.1942), Turczyn Anna (ur. 11.5.19o7, przy mężu, zameldowana 3o.9.1942), Mielczarek Wacław (ur. 29.7.1912, kierownik [nieczytelne], zameldowany 22.2.1945), Mielczarek Sabina (ur. 9.3.1924, przy mężu, zameldowana 27.5.1945), Mielczarek Roman (ur. 16.7.191o, rekwizytor teatralny, zameldowany 23.2.1945), Mielczarek Zofia (ur. 5.5.19o4, przy mężu, zameldowana 23.2.1945), Gruszczyński Marian Zygmunt (ur. 24.1o.1893, robotnik, zameldowany 2o.5.194o), Gruszczyńska-Perek Sabina (ur. 12.1o.1924, przy ojcu, zameldowany 2o.5.194o), Dyttkus Zofia (ur. 27.1.1885, ochroniarka, zameldowana 5.11.1937), Reterski Zdzisław (ur. 3.1o.1911, lekarz, zameldowany 21.1o.1945), Reterska Maria (ur. 15.12.1913, przy mężu, zameldowana 1o.11.1945), Dynus Stanisława (ur. 14.5.19o6, urzędniczka, zameldowana 13.11.1945), Kołakowska Janina (ur. 22.11.19o9, konduktorka, zameldowana 1.1o.1945), Perek Konstanty (ur. 31.8.187o, robotnik, zameldowany 26.5.192o), Perek Wiktoria (ur. 23.12.1882, handlarka, zameldowana 26.5.192o), Perek Leokadia (ur. 2.1.19o8, szwaczka, zameldowana 26.5.1926), Chruściński Jan (ur. 26.5.1878, dozorca, zameldowana 1.1o.1945), Chruścińska Marianna (ur.25.3.187o, przy mężu, zameldowana 1.1o.1945), Bielecki Henryk (ur. 1.2.19o9, sekretarz [nieczytelne], zameldowany 14.2.1945), Hank Marian (ur. 15.6.191o, jubiler, zameldowany 24.1.1945), Hank Wanda (ur. 13.8.19o9, przy mężu, zameldowana 24.1.1945), Wójcik Maria (ur. 1o.6.19o7, ochroniarka, zameldowana 2.3.1945), Wójcik Katarzyna (ur. 25.11.19o1, szwaczka, zameldowana 2.3.1945), Kliniec [?] Wanda (ur. 21.9.1896, emerytka, zameldowana 12.2.1945), Pawlików Władysław (ur. 7.9.1889, urzędnik, zameldowany 1.8.1945), Janowska Marianna Stanisława (ur. 26.1o.1912, pracownica [nieczytelne], zameldowana 24.1.1945), Janowska Zofia (ur. 28.1.1921, szwaczka, zameldowana 24.1.1945), Janowska Jadwiga (ur. 16.4.1925, ekspedientka, zameldowana 22.9.1945), Szor Sabina (ur. 1.11.1913, ochroniarka, zameldowana 2.3.1945), Ciesielski Kazimierz (ur. 5.3.1892, urzędnik, zameldowany 1.3.1945), Ciesielska Janina (ur. 16.1o.1891, nauczycielka, zameldowana 13.1945), Gulczyńska Leokadia (ur. 8.8.1914, pracownica domowa, zameldowana 25.1o.1945), Pietras Jan (ur. 27.4.1912, robotnik, zameldowany 27.5.1945), Pietras Kazimiera (ur. 12.2.1912, przy mężu, zameldowana 27.5.1945), Szwalska Stanisława (ur. 11.12.192o, robotnica, zameldowana 8.4.1945), Labuch Helena (ur. 1.3.1912, robotnica, zameldowana 9.4.1945), Bujnowicz Maksymilian (ur. 9.1o.1896, urzędnik, zameldowany 15.11.1945), Bujnowicz Jadwiga (ur. 14.4.1893, urzędniczka, zameldowana 15.11.1945), Jastrzębska Antonina (ur. 14.12.1897, przy córce, zameldowana 15.11.1945).

Rok 1947

27 października, poniedziałek. „Po długich i ciężkich cierpieniach zasnęła w Bogu, dnia 25-go października 1947 r., nasza najukochańsza i najlepsza Matka, Babcia i Ciotka ś.p. z Kaczorowskich Antonina Jastrzębska przeżywszy lat 9o. wyprowadzenie drogich nam zwłok nastąpi we wtorek, dnia 28 października r.b. o godz. 3-ciej min. 15 po południu, z domu żałoby przy ul. Daszyńskiego Nr 41 na stary cmentarz rzym.-kat., o czym zawiadamiają życzliwych pamięci Zmarłej, pogrążeni w wielkim smutku córka, synowie, zięć, wnuki i rodzina”.

Rok 1951

24 kwietnia, wtorek. „ 5 nowych jadłodajni i bufet „Pod małpką” uruchomią ŁZG. O przemianach na lepsze jakie zaszły ostatnio w ŁZG najlepiej świadczy choćby następujący fakt: Pamiętamy wszyscy kwiaciarnię MHD przy ul. Piotrkowskiej 56. W środę była jeszcze czynna. W czwartek ja zamknięto, a już w piątek ŁZG rozpoczęły tu remont i nowa kawiarnia „Warszawianka” będzie otwarta już 1 maja. W najbliższym czasie ŁZG uruchomią poza tym bar-kawiarnię przy ul. Piotrkowskiej 1o5, który to lokal w połowie kwietnia br. przejęto od MHD. Kawiarnia i bar śniadaniowy zostanie także otwarty przy ul. Narutowicza 31. Mieścić się będzie także duża wytwórnia ciastek. W remoncie znajdują się także restauracja Artystyczna (dawniej Kasyno Aktorów) przy ul. Piotrkowskiej 19. Lokal ten zostanie przebudowany i nowocześnie urządzony. Ciekawie zaprojektowane oświetlenie będzie tu ważnym elementem dekoracyjnym. Lokal otrzyma szatnię, której brak dawał się dotkliwie we znaki. Poza tym w pierwszej dekadzie maja zostanie otwartych pięć nowych jadłodajni. Będą się one mieścić przy ul. Kilińskiego 46, ul. Daszyńskiego 41, Armii Czerwonej nr 47, Sienkiewicza 22 i przy Placu Reymonta ½. 1 maja uruchomiona zostanie kawiarnia i bufet na plaży Ogniwa w Parku Ludowym na Zdrowiu i bufet „Pod małpką” w ZOO”.

12 czerwca, wtorek. „Akwarium”, „Kopciuszek” i „Miś” nowe lokale gastronomiczne w Łodzi. Już niedługo nasze miasto otrzyma szereg nowych jadłodajni i cukierni. ŁZG uruchomią je do końca czerwca rb. I tak otwarta będzie kawiarnia „Miś” przy ul. Stalina 1, jadłodajnia przy ul. Daszyńskiego 41, a także jadłodajnie przy ul. Armii Czerwonej 47, Kilińskiego 46 i przy pl. Reymonta 1-2. Na ukończeniu znajduje się również przebudowa lokalu przy ul. Piotrkowskiej 19, w którym znajdzie pomieszczenie jedna z najładniejszych łódzkich restauracji - „Artystyczna”. Również przy ul. Piotrkowskiej otwarty zostanie bar półusługowy. Przybędą również dwie kawiarnie: „Akwarium” i „Kopciuszek” przy ul. Żeromskiego 1o3 i Piotrkowskiej 2oo. Zatwierdzony został również projekt jadłodajni w osiedlu ZOR przy ul. Jakuba 1. Będzie to nowoczesny lokal obliczony na 3oo miejsc. Otwarty zostanie już 22 lipca. Zaś w czerwcu osiedle ZOR otrzyma piękną kawiarnię przy ul. Podrzecznej 2”.

Rok 1952

26 sierpnia, wtorek. „Zamienię pokój z kuchnią na 2 lub 3 pokoje. Przejazd 41-1o”.

Rok 1959

„Bary. 3 13 38 – „Pocztowy”, Tuwima 41”.

Rok 1965

19 lutego, piątek. „Kronika wypadków. [...] Maryla Pawlikowicz (Tuwima 41) podczas pracy w ZMJedw. przy ul. Żeromskiego 96 straciła dwa palce lewej ręki”.

Kolejne numery: