Ulica Przejazd

Pisał od roku 1998 Maciej Cholewiński

Ulica Przejazd

Numer 37

Rok 19o4

3o czerwca, czwartek. „Przy pracy. Przy zbiegu ulic Przejazd i Juliusza wznoszony jest nowy budynek, przy którym zajęte były między innemi Anastazya Krasna, lat 17, zamieszkała przy ulicy Południowej nr. 1o1 i Agnieszka Kozalska, lat 2o. Obie one szły z wapnem gdy naraz z uderzeniem godziny 7 wieczorem ktoś krzyknął głośno „fajerant”. Dziewczyny chciały coprędzej skończyć robotę i już nie postawiły, lecz wprost rzuciły cebrzyk z wapnem. Na nieszczęście jedna uczyniła to wcześniej od drugiej, skutkiem czego obie spadły na ziemię z wysokości jakichś trzech łokci. Lekarz Pogotowia stwierdził u obu dziewczyn ogólne potłuczenie i lekkie rany głowy”.

Rok 19o6. Czwartek, 3 maja. „Groźny pożar. Nocy dzisiejszej o godz. 3, mieszkańcy trzypiętrowego domu pod № 37 przy ul. Przejazd, zostali zaalarmowani krzykami, że się pali. Rozbudziwszy się z twardego snu zauważyli, że wszystkie mieszkania, szczególnie na III piętrze są przepełnione dymem i to wywołało wielki popłoch Poczęto się ubierać, pakować rzeczy, co więcej lękliwi, nie zdając sobie sprawy z tego, co się dzieje, z III piętra chcieli wyskakiwać przez okna. W chwili tak krytycznej nadjechał II oddział straży ogniowej ochotniczej, który się zajął akcyą ratunkową i uspakajaniem mieszkańców. Strażacy stwierdzili, że pali się w narożnym pokoju na I piętrze. Pokój ten cały zapełniony był rzeczami z całego lokalu właściciela domu Abrama Lipszyca, drzwi i okna zabarykadowane szafami i meblami, strażacy po drabinie musieli wejść na balkon, wyłamać drzwi, odsunąć palącą się szafę i dopiero mogli przystąpić do gaszenia ognia, który już objął prawie wszystkie rzeczy, Dzielni nasi strażacy, jakkolwiek umieją sobie radzić w takich wypadkach, znaleźli się w trudnem położeniu, gdyż wiele pracy kosztowało uspokojenie zdenerwowanych mieszkańców, aby ochronić ich od smutnych następstw. Po upływie pół godziny ogień został ugaszony, przyczyna jego nie wiadoma. Straty w spalonych ruchomościach są dość poważne. Podczas wyłamywania drzwi balkonowych, starszy topornik II oddziału straży ogniowej ochotniczej, p. Wawrzyniec Kamiński, szkłem skaleczył bardzo boleśnie lewą rękę. Drugi oddział straży ogniowej, podążając do ognia przez ulicę Przejazd, koło domu fabrycznego Heinzla, natrafił na niespodziankę w postaci rozerwanego bruku, co bardzo ujemnie wpłynęło na przybycie straży. Ażeby w przyszłości uniknąć podobnych niespodzianek, należałoby zobowiązać przedsiębiorcę, aby o każdym zerwaniu bruku zawiadamiał telefonicznie straż ogniową”.

Rok 19o8

25 maja, poniedziałek. „Obszerny lokal do wynajęcia od 1 lipca na sklep z mieszkaniem lub skład apteczny. Przejazd 37 róg Targowej”.

Rok 1912

6 lutego, wtorek. „Całkowite urządzenie sklepowe do sprzedania. Wiadomość w sklepie handlu win. Ul. Przejazd 37”.

13 kwietnia, sobota. „Zginął pies maści szarej z boksów, którego proszę odprowadzić ul. Przejazd 37 do Handlu Win, w przeciwnym razie osoba ta będzie pociągnięta do odpowiedzialności sądowej” oraz: „Potrzebny uczeń do handlu win. Oferty w językach: polskim, rosyjskim i niemieckim. Ulica Przejazd Nr. 37, T. Henselmann”.

21 grudnia, sobota. „Znany ze swej dobroci koniak Rostomowa można nabyć w następujących firmach: [...] T. Hanzelman Przejazd 37”.

Rok 192o

„Hafciarstwo i tamburowanie” – Jakub Lewkowicz.

„Kolonialno-spożywcze sklepy” – Michał Kałuziak [patrz Przejazd 39]

Mieszkanie inżyniera elektryka Stefana Batkowskiego, członka Stowarzyszenia Techników M. Łodzi.

Rok 1921

16 lipca, sobota. „Polskie marki pocztowe w arkuszach wyprzedam, zobaczyć można od 5-6 po południu Przejazd 37 M. Kowalski”. Niedziela, 11 września. „Służąca do wszystkiego potrzebna od zaraz Przejazd 37 m. 23 Kowalski”.

Rok 1926

6 sierpnia, piątek. W dziewiątym konkursie „Expressu Wieczornego Ilustrowanego” Wiktorek Dzwoniarek wygrał zegarek.

24 sierpnia, wtorek. „Poszukuję pokoju bez mebli ewentualnie pokój z kuchnią wprost od gospodarza. Przejazd 37 m. 33. Pośrednicy pożądani”.

Rok 1927

1o listopada, czwartek. „ Samobójstwo inżyniera elektrowni łódzkiej. Strzelił do siebie z rewolweru . [...] W dniu dzisiejszym o godzinie 1o-ej rano popełnił samobójstwo Antoni Brodnicki inżynier, zatrudniony w wydziale rozbudowy elektrowni łódzkiej. Brodnicki mieszkał w domu przy ul. Przejazd 37 należącym do elektrowni. Dziś rano lokatorzy zostali zaalarmowani odgłosem wystrzału. Gdy wbiegli do mieszkania Brodnickiego, ujrzeli inżyniera leżącego na podłodze w kałuży krwi. Nie dawał już znaku życia. Brodnicki strzelił sobie w skroń z rewolweru. O samobójstwie doniesiono natychmiast policji, która narazie jeszcze nie ustaliła przyczyny rozpaczliwego kroku. Inżynier Brodnicki mieszkał sam. Był on zaręczony i w najbliższym czasie miał się odbyć jego ślub. W elektrowni pracował od kilku lat i był uważany za jednego ze zdolniejszych pracowników”.

Rok 1933

18 grudnia, poniedziałek. „Dozorca domu pod kołami samochodu. Wczoraj na przechodzącego przez jezdnię na ulicy Przejazd obok domu Nr. 37, dozorcę 48-letniego Antoniego Kałużę (ul. dr. Sterlinga 31) najechał samochód osobowy, oznaczony Nr. rejestracyjnym Ł.D. 71,333, prowadzony przez szofera Michała Kozłowskiego (Sikawska 25). Kałuża uległ ogólnym obrażeniom całego świata. Wezwany lekarz pogotowia ratunkowego po udzieleniu pomocy poszkodowanemu, przewiózł go do domu. Szoferowi policja spisała protokół za nieostrożną jazdę. (p)”.

Rok 1934

18 stycznia, czwartek. „Echa niedzielnych awantur. 2o osób skazanych administracyjnie. W związku z awanturami, jakie miały miejsce w ubiegłą niedzielę w Parku Sienkiewicza, na ulicy Sienkiewicza, oraz na ulicy Narutowicza i Piotrkowskiej zatrzymanych zostało przez organa policyjne 2o osób, które w dniu wczorajszym stanęły przed Sądem Starościańskim. Sad Starościański po zapoznaniu się z przedłożonymi dowodami [...] skazani zostali: Kazimierz Saczewicz (Przejazd 37) [...] 14 dni aresztu”.

Rok 1937

Taryfa Domów Miasta Łodzi - właściciel Towarzystwo Elektrycznego Oświetlenia z r. 1886.

Mieszkanie inżyniera elektryka Stanisława Mańko, członka Stowarzyszenia Techników w Łodzi, tel. 134-19. Mieszkał też w 1959, tel. 33483.

Mieszkali: Dąbrowski Czesław, inżynier elektryk, tel. 1347o – w 1959 jego telefon miał numer 34o45.

Janowski Franciszek, biuralista [najprawdopodobniej był prawnikiem, pracował w Elektrowni Łódzkiej, zginął w 1939 jako oficer Wojska Polskiego – patrz Przejazd 56];

Pruszczyński Jerzy, elektromonter. Pracował w Elektrowni Łódzkiej, był monterem oświetlenia ulicznego, zamordowany w Auschwitz-Birkenau – patrz Przejazd 56;

Snawadzka Teodozja, nauczycielka; Snawadzki Stefan, mechnik. W 1957 za wieloletnią pracę w Elektrowni Łódzkiej został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi;

Walter Alfred, urzędnik; Wulczyc Włodzimierz, szofer.

„Henry Webb, Łódź, Przejazd 4o, Skrytka Pocztowa 266, telefon 21o-78. Przedstawiciel firm: White, Child & Beney Ltd., London: Maszyny włókiennicze, jak przędzarki, skręcarki, czesarki, maszyny do prania wełny, bawełny, konopi i lnu, maszyny pomocnicze, szlifiarki, wszelkiego rodzaju krosna, kalandry, urządzenia do suszenia, maszyny Garnett itd. Części maszyn, jak wrzeciona, obręcze, obicie zgrzebiaste, szpule itd. White Child (France 1924) Ltd., London: Biegacze, gary i wszelkiego rodzaju skrzynie fibrowe, skóry cielęce itd. Tweedales & Smalley (192o) Ltd., Castleton: Wszelkiego rodzaju maszyny najnowszej konsktrukcji dla przemysłu bawełnianego. Fairbairn Lawson Combe Barbour Ltd., Leeds: Maszyny przygotowawcze i przędzalnicze dla lnu, konopia, juty, sisalu i wszystkich długich włókien. Henry Taylor & Son Ltd., Belfast: Klepki dla zgrzeblarek i szarparek, gilzy, falery itd. Jon. Hattersley & Son Ltd., Leeds: Wszelkiego rodzaju wrzeciona i skrzydełka dla lnu, konopie itd. William Ayrton & Co., Manchester: Cewiarki krzyżowe, kłębiarki itd. W.A. Fell Ltd. Windermere: Maszyny do obrabiania drzewa, dla szpul czółenek, mebli itd.”.

Rok 1938

27 stycznia, czwartek. „Najechana przez samochód. Samochód osobowy A 47183 kierowany przez p. inż. Nanko St., zam w Łodzi przy ul. Przejazd 37, jadąc z Łodzi do Łasku przy zbiegu ulic Warszawskiej i Poprzecznej najechał na służącą J. Gosiecką, zam. Warszawska 18. Gosiecka upadła i doznała kontuzji prawego obojczyka. Właściciel samochodu odwiózł ją do szpitala. Dochodzenie wykazało, że kierowca nie ponosi winy”.

Rok 1942

9 marca, poniedziałek. „An- und Verkauf von Möbeln, Teppichen Gardinen, Wäsche, Anzügen, Kristall, Gold, silber, Fahrrädern, Nähmaschinen, Fotos, Olgemälden. Antiquitäten, Musikinstrumenten, usw. Durch Johanna Alexandroff, Litzmannstadt, Meisterhausstraße 1oo (alt 4o) Ecke Buschlinie – Ruf 146-41.

Rok 1946

Kontrolny spis uprawnionych do głosowania w Głosowaniu Ludowym” (Targowa 1o / Daszyńskiego 37): Gośliński Antoni (ur. 14.5.1895, elektromonter, zameldowany 6.3.1943), Goślińska Genowefa (ur. 12.4.19o8, przy mężu, zameldowana 6.3.1943), Jarzebiński Aleksander (ur. 27.11.1884, elektromonter, zameldowany 6.12.1926), Jarzębińska Henryka (ur. 1o.12.1911, biuralistka, zameldowana 6.12.1916), Kulewicz Julia (ur. 23.4.1885, gospodyni, zameldowana 6.12.1926), Kaczorowski Stefan (ur. 14.3.19o2, nadzorca, zameldowany 5.3.1945), Kaczorowska Janina (ur. 13.11.19o8, przy mężu, zameldowana 5.3.1945), Kapuściński Stefan (ur. 13.8.1891, elektromonter, zameldowany 3.6.1938), Kapuścińska Janina (ur. 24.4.19o5, przy mężu, zameldowana 3.6.1938), Kamiński Franc. (ur. 22.3.19o6, elektromonter, zameldowany 1.5.1945), Kamińska Antonina (ur. 12.6.19o9, robotnica, zameldowana 25.1.1945), Kamińska Krystyna (ur. 2.1o.1868, „przy synie”, zameldowana 4.4.1946), Opawski Roman (ur. 14.9.1895, elektromonter, zameldowany 1.3.1945), Opawska Mieczysława (ur. 1.1.1912, przy mężu, zameldowana 1.3.1945), Roman Stanisław (ur. 26.3.1911, kierowca, zameldowany 5.6.1943), Roman Stefania (ur. 2.12.1914, przy mężu, zameldowana 5.6.1943), Roman Andrzej (ur. 22.11.1883, portier, zameldowany 19.2.1935), Roman Stanisława (ur. 21.11.19o9, przy mężu, zameldowana 19.2.1935), Reder Edward (ur. 22.6.19o7, elektromonter, zameldowany 14.11.1942), Reder Stefania (ur. 19.1.19o7, przy mężu, zameldowana 14.11.1942), Reder Józefa (ur. 9.1.1883, „przy synie”, zameldowana26.7.1944), Jadłoński Franc. (ur. 9.9.1896, palacz, zameldowany 2o.2.1945), Jadłońska Genowefa (ur. 12.4.19o8, przy mężu, zameldowana 2o.2.1945), Srebrzyński Leon (ur. 1.6.19o4, elektromonter, zameldowany 2o.12.1938), Srebrzyńska Stanisława (ur. 17.6.19o8, przy mężu, zameldowana 2o.12.1938), Jacewicz Natalia (ur. 24.7.1895, przy mężu, zameldowana 9.2.1945), Jacewicz Irena (ur. 7.8.1922, ekspedientka, zameldowana 9.2.1945), Jacewicz Janina (ur. 21.6.1917, krawcowa, zameldowana 9.2.1945), Iwański Stefan (ur. 29.5.19o7, technik, zameldowany 1.12.1945), Iwańska Teodozja (ur. 7.4.191o, „żona przy mężu”, zameldowana 1.12.1945), Trzciński Roman (ur. 28.7.1885, ślusarz, zameldowany 12.4.1945), Trzcińska Stanisława (ur. 9.4.1894, przy mężu, zameldowana 12.4.1945), Trzcińska Krystyna (ur. 24.1o.1924, biuralistka, zameldowana 12.4.1945), Antonowska de Langeron Irena (ur. 6.2.1891, nauczycielka, zameldowana 1.11.1945), Buczyńska Antonina (ur. 3.6.1872, „przy synie”, zameldowana 6.4.1933), Chudzyńska Janina (ur. 23.6.1912, robotnica, zameldowana 16.11.1928), Dąbrowski Czesław (ur. 15.7.1896, inżynier, zameldowany 17.5.1927), Hauser Jan (ur. 1.2.1913, technik, zameldowany 25.2.1945), Hauser Stanisława (ur. 7.8.191o, przy mężu, zameldowana 25.2.1925), Jagiełło Rozalia (ur. 2.1o.1875, przy zięciu zameldowana 25.2.1945), Dziadek Maria (ur. 5.9.19o3, rezerwistka, zameldowana 12.3.1945), Kusiak Stanisław (ur. 24.5.19oo, portier, zameldowany 19.12.1938), Kusiak Franciszka (ur. 1.4.1899, przy mężu, zameldowana 15.12.1938), Krzywicka Marta (ur. 29.3.1875, emerytka, zameldowana 8.1.1928), Krzywicka Danuta (ur. 2.2.1922 [nieczytelne] zameldowana 8.1.1929), Kwaśniewski Stanisław (ur. 8.11.1884, technik-mechanik, zameldowany 13.3.1945), Kałusznik Paweł (ur. 29.11.19o8, kierowca, zameldowany 3.5.1924), Kalińska Prakseda (ur. 25.1.1873, „przy synie”, zameldowana 3.5.1924), Krysiak Mateusz (ur. 19.9.1892, elektromonter, zameldowany 6.4.1946), Krysak Stanisława (ur. 14.4.19o3, przy mężu, zameldowana 6.4.1946), Kryszak Zofia (ur. 4.6.1922, przy rodzinie, zameldowana 6.4.1946), Kryszak Janina (ur. 23.12.1923, krawcowa, zameldowana 6.4.1946), Kolańska Maria (ur. 4.1o.19o9, robotnica, zameldowana 6.4.1946), Mańko Mikołaj (ur. 1o.9.1884, inżynier, zameldowany 1.9.1926), Michalak Ludwik (ur. 18.8.1879, dozorca, zameldowany 16.11.1928), Michalak Zofia (ur. 27.1.1884, przy mężu, zameldowana 26.11.1928), Nasterski Czesław (ur. 1o.6.19o1, portier, zameldowany 2o.3.1945), Nasterska Zofia (ur. 25.3.19o7, przy mężu, zameldowana 2o.3.1945), Prochocki Zbigniew (ur. 15.12.19o6, technik, zameldowany 31.8.1938), Prochocka Janina (ur. 24.9.19o4, przy mężu, zameldowana 31.8.1939), Włodarczyk Józef (ur. 14.11.1896, elektromonter, zameldowany 6.4.1933), Mańko Anna (ur. 28.2.19o4, przy mężu, zameldowana 1.9.1926), Dziadek Józef (ur. 28.11.19o6, doktor, zameldowany 8.3.1945).

Rok 1951

15 lipca, niedziela. „Zgubiono legit. Zw. Zaw. Nr. 1487o Hauzer Jan Daszyńskiego 37”. Był inżynierem. Nr telefonu 37533,

Rok 1959

Dziadek Józef, lekarz, tel. 2o5o2 . Przybysz Cezary, inżynier, tel. 34651.

Kolejne numery: